Middeltje tegen drift: zachtmoedigheid

Als ik aan het onderwerp van de derde zaligspreking denk, komt deze titel in mijn gedachten. Bekend van een verhaaltje van het beroemde peuter-duo Jip en Janneke waarin Jip zich uitermate verbaast als Janneke geen driftbui krijgt, nadat er iets gebeurd is waar ze anders héél boos van wordt. Het lijkt even goed te gaan maar nee, toch niet. Haar remedie: stilstaan en tot tien tellen, helpt precies tien tellen. Daarna gaat het alsnog mis.

Iedereen zal een probleem als dit in meer of mindere mate herkennen, ik wel in ieder geval. Bepaalde zaken die je triggeren, of mensen die je boos kunnen maken. Het kan een hele strijd zijn, waar je moe van kan worden; je wilt ervan af maar het lukt je niet echt. Misschien dat deze zaligspreking je dan op weg helpt.

Zalig de zachtmoedigen

Deze omschrijving kennen we allemaal goed van een uitspraak van de Here Jezus zelf. Een, om het zo te zeggen ‘wereldberoemde’ tekst, gaat over Zijn zachtmoedigheid:

Kom tot Mij, allen, die vermoeid en belast bent en Ik zal u rust geven; neem mijn juk op u en leer van Mij, want Ik ben zachtmoedig en nederig van hart, en u zult rust vinden voor uw zielen; want mijn juk is zacht en mijn last is licht.  Mattheüs 11: 28-30

Zachtmoedigheid wordt hier gekoppeld aan nederigheid. Wij mogen dit juk van de Heer op ons nemen, het juk dat geen pijn doet en waar we niet onder zullen bezwijken. Het is zelfs zo dat we innerlijke rust ontvangen en je eigen last van je af valt! Die zachtmoedigen zullen de aarde beërven - de aarde waarover Jezus koning zal worden. 

In de profetie over de intocht kom je dezelfde term tegen: Zegt tegen de dochter van Sion: Zie, uw Koning komt tot u, zachtmoedig en rijdend op een ezel, en op een veulen, het jong van een lastdier - aangehaald in Mattheus 21.

Hij was die koning, maar door Zijn volk niet herkend want Hij kwam niet met pracht en praal zoals ze zich het voorstelden. Het ging precies volgens de profetie: rijdend op een ezelsveulen binnengehaald in Jeruzalem, en niet met machtsvertoon en zelfverheffing. Jezus wil ons allemaal zachtmoedigheid leren en in de Bijbel zijn er een paar mensen te vinden bij wie je dit heel mooi kunt zien.

Kennen jullie Mozes nog?

Hij groeide op aan het hof van de Farao en sloeg in drift een Egyptenaar dood. Toen iemand hem van die daad dacht te herkennen, vluchtte hij naar Midjan. Van prins aan het hof, die gewend was dat hij het voor het zeggen had, werd hij een schaapherder die veertig jaar zijn schaapskudde leidde, ver weg van de Farao die hem naar het leven stond. Veertig jaar zachtmoedigheid leren met het hoeden van schapen, waarbij mij nu opvalt hoe bijzonder Gods timing ook deze keer is. Deze eigenschap was namelijk broodnodig voor Mozes om het hele volk Israël, ook veertig jaar lang, te leiden door de woestijn. En als God hem vanuit de brandende braamstruik roept voor zijn nieuwe taak, zegt Mozes: maar ik kan niet spreken! Daar heeft God al een oplossing voor, Aäron is al onderweg en hij zal het woord voeren. Wat is dat ook een les in nederigheid die God hem leert als hij zijn opdracht uitvoert en naar de Farao gaat.

Na al die lessen wordt in Numeri 12 van de 'driftkikker' Mozes gezegd dat hij ‘zeer zachtmoedig was, meer dan enig mens op de aardbodem’. Hij vroeg zelfs aan God om hem uit Zijn boek weg te doen, in plaats van het volk - daarin was hij een bijzonder type van de Here Jezus. Wat een zachtmoedigheid en nederigheid! God sprak met hem van aangezicht tot aangezicht. Zou dat het geheim zijn?

En nu Paulus! Nog een belangrijk persoon, nu uit het Nieuwe Testament. Hij omschrijft in 2 Korinthe 10: 1 de Heer met het woord zachtmoedigheid: Ik Paulus, doe een beroep op u bij de zachtmoedigheid en de vriendelijkheid van Christus, ik, die in persoonlijk verkeer schuchter ben, maar op een afstand een groot woord heb tegen u; 

Er zijn nog meer parallellen met Mozes dan alleen ‘zachtmoedigheid’. Ook Paulus was een moordenaar, hij heeft de gemeente vervolgd en dacht zo God een dienst te bewijzen. Maar Jezus zette hem stil en riep hem op de weg naar Damascus. En Saulus werd Paulus. Hij ging net als Mozes de woestijn in en heeft daar speciale openbaringen gehad en daar drie jaren met Jezus gesproken. Ook wenste hij verbannen te zijn van Christus ter wille van zijn broeders naar het vlees. Wat een ommekeer, van een 'dreiging en moord blazende' vervolger tot nederige volgeling ‘niet waard een apostel te heten’, zoals hij zelf zei.

In zijn brieven is hij zelfs voor Petrus soms moeilijk te begrijpen, maar Paulus is ook een mens als jij en ik. Voor mij is het nog steeds heel bemoedigend dat hij geen welbespraakte redenaar was en schuchter in het persoonlijke verkeer, zoals de aangehaalde tekst zegt. Ergens anders zegt hij: ik kwam ‘niet met schittering van woorden’ maar ‘in zwakheid met vrees en beven’. En hij doet hier een beroep op de zachtmoedigheid en vriendelijkheid van Christus. Die had hij nodig evenals de lezers van zijn brief. 

Zachtmoedigheid betekent niet dat je een watje bent. Jezus was zachtmoedig en nederig van hart, maar Hij had wel een duidelijke boodschap. Zo ook Mozes, die vanachter de schapen naar de Farao werd gestuurd met de opdracht: Laat Mijn volk gaan. En ook Paulus wond er in zijn brieven geen doekjes om als er beslissingen genomen moesten worden, sterk in de geest en kracht van God waardoor zijn boodschap aankwam. En toch: zij waren zachtmoedig, nederig, vriendelijk.

Wat zou het fijn zijn als dit eigenschappen zijn waarmee anderen ook jou en mij omschrijven, eigenschappen van Jezus zelf die laten zien dat wij rust hebben gevonden voor onze ziel.

Als het zover is dat de zachtmoedigen de aarde beërven, is ook voor de aarde de rust aangebroken. Dan is het de grote sabbat waarin de schepping bevrijd is, zoals wij nu al vrij zijn. Het hemelse koninkrijk zal voor iedereen zichtbaar, gesticht worden met  Jezus als Koning over de aarde.

Ik kan niet wachten! En jij?

“omdat ook de schepping zelf van de dienstbaarheid aan de vergankelijkheid zal bevrijd worden

tot de vrijheid van de heerlijkheid van de kinderen Gods.”

Romeinen 8: 21