De omgekeerde wereld

“als mensen die niets hebben en toch alles bezitten

als bedroefden, maar toch steeds blij;

als armen, die toch velen rijk maken”

2 Korinthe 6: 10

De zaligsprekingen werden door de Here Jezus uitgesproken op de berg en Zijn toehoorders waren Zijn discipelen. Wat mij opvalt is dat alles wat hier genoemd wordt ook en ten eerste op Jezus zelf betrekking heeft. En Zijn wens is dat wij op Hem gaan lijken. Vandaar dat er mooie en heel wijze lessen verborgen liggen in dat waarin Jezus een mens ‘zalig’, oftewel gelukkig noemt.

Zalig de armen van geest

Als ik deze eerste zin op me in laat werken, is het heel duidelijk dat dit niet geldt in deze wereld. En ja, dat klopt helemaal want het gaat bij de zaligsprekingen (ook wel de Bergrede genoemd) namelijk over wat belangrijk is in dat ándere Koninkrijk, het Koninkrijk van de hemel. Omdat Zijn eigen volk de Koning niet herkende en aanvaardde, moest Jezus sterven. Maar zo bracht Hij dat Koninkrijk voor ons dichtbij, op een onzichtbare, niet-aardse manier. In deze weken vóór Pasen mogen we hier samen over nadenken. In Zijn koninkrijk gaat het er namelijk ook heel anders aan toe dan in de koninkrijken van deze wereld.

Uiteraard, een goede koning of machthebber in deze wereld wil ook oog hebben voor de zwakken in de samenleving maar 'daar win je de oorlog niet mee'. Die uitdrukking laat zien dat als er oorlog en strijd gevoerd moet worden - ter verdediging van je grondgebied bijvoorbeeld, je in je leger geen zwakke mensen kunt gebruiken. De armen van geest zijn niet capabel om die strijd te voeren. In de wereld moet je sterk zijn om mee te kunnen doen. En graag ook nog een hoog IQ, dan kun je strategieën uitdenken die nodig zijn voor de strijd (om even bij dat voorbeeld te blijven).

Ik zag zoiets laatst in een programma op tv waarin gewone mensen een training ondergaan zoals commando's die krijgen. Heel erg zwaar en zelfs als je denkt: nou, ik ben heel sportief, ben personal trainer, heb een goede conditie en uithoudingsvermogen, dan zegt het nog niet dat je de eindstreep haalt. Je moet ook mentaal héél erg goed zijn om in die competitie te kunnen overleven. Het is een soort survival of the fittest. Arm van geest? Dan kom je hier niet aan te pas.

Maar bij God werkt alles anders, gelukkig: in het koninkrijk van de hemel is het de omgekeerde wereld. Daar worden de armen van geest 'zalig' genoemd. Dat wil zeggen dat ze het juiste deel hebben ontvangen, ze worden als geluksvogels bekeken. Zij staan aan de goede kant van de streep als God naar hen kijkt. Dat is wel héél anders dan hoe zij in deze wereld worden beoordeeld.

Jezus werd arm voor ons. Hij legde Zijn heerlijkheid af. Maar wie zijn die 'armen van geest'? Zelf denk ik eerst aan de mensen die geen hoog IQ hebben en het in deze wereld niet kunnen 'maken'. Ze zijn verstandelijk beperkt of gehandicapt, kunnen niet mee met de stroom. De maatschappij heeft tegenwoordig wel een plek voor hen, maar ze zullen nooit onderwijzer kunnen worden, of directeur van een bedrijf. Voor hen geen carrière. Hun hele leven zullen ze het 'arm van geest' met zich mee dragen. Wij zien hen als ‘beperkt’ en niet voldoen aan de norm. Het is al een standaardprocedure om ieder nieuw leven vóór de geboorte al, te screenen op ‘de norm'. Mocht er iets aan de hand zijn, kun je ingrijpen. Je kunt het kind maar ook de ouders zo’n leven besparen en je bespaart ook nog op de kosten …

Maar dat is als we hen bekijken met de bril van deze wereld. En gelukkig kijkt God héél anders! Hij ziet hen als waardevolle schepselen. Zij hebben niet de last die mensen met een normale intellect wel vaak hebben: alles willen uitpluizen en begrijpen voordat je Jezus kunt ontvangen. Je verstand kan je namelijk danig in de weg zitten om God te leren kennen. In de wereld heb je het gemaakt als je een goede positie hebt bereikt. Maar bij God sta je met lege handen, als je IQ je belemmert om Hem te leren kennen. Gods woord aanvaarden ‘als een kind' is ook een stuk moeilijker.

Hier kom ik bij een andere betekenis van 'arm van geest' zijn. En dat is de geestelijke betekenis, dat je als gelovige weet, dat jijzelf niets te brengen hebt waar God wat aan heeft. Alles wat we God kunnen aanbieden, komt van Hém. Het is Zijn Heilige Geest die in ons woont. En wat is er mooier dan in het besef te leven, dat als ik 'arm van geest' ben, Gods Geest de ruimte heeft om door mij heen te werken?.

Het betekent niet dat je niets waard bent en helemaal moet ‘verdwijnen’, God vond jou en mij waardevol genoeg om voor te sterven. Kijk op die andere manier, met Gods ogen ook naar jezelf!

Arm van geest betekent in de praktijk: meer ruimte voor Gods Geest. En ook dat is heel anders dan in de wereld. Daar moet je jezelf ontplooien en iemand worden. Dat kan zelfs op geestelijk vlak, je kunt van alles voor God doen, misschien heb je taken in een gemeente of een huisgroep en ben je heel actief in Gods koninkrijk. Maar ben je vol van jezelf, met alles wat je voor Hem wilt doen? Of ben je vol van God?

Zalig zij die treuren

Hoe meer ik ga beseffen dat alles genade is, en alles wat ik ontvang van God komt, hoe meer ik ook zie wie ikzelf ben, voor mij was al dat lijden nodig wat Jezus heeft ondergaan. De wereld om mij heen is ook zo ver van God vandaan, zonder besef dat Hij voor de mensen kwam en er voor hen ook wil zijn.

Word jij daar ook wel eens verdrietig van? Dan zegt God in dit stukje als tweede: Zalig zij die treuren, want zij zullen getroost worden. Treuren om hoe het is in de wereld … omdat je weet hoe God het ooit had bedoeld. Treuren om zoveel mensen die God niet nodig denken te hebben. Om alle mensen die lijden. Jezus zelf voelde dat ook zo toen Hij op aarde was, en werd innerlijk met ontferming bewogen over hen, omdat zij vermoeid en verstrooid waren, zoals schapen die geen herder hebben.

Maar wat kan ons dan troosten? Dat God belooft dat er een Rijk zal komen waarin het wél zal zijn zoals Hij de aarde en de wereld bedacht heeft. Er zijn zoveel mensen op aarde die treuren en veel verdriet hebben. Voor al die mensen hoop ik dat het heel snel zover is dat Gods rijk hier op aarde aanbreekt. 

En tot die tijd: kijk om naar de mensen in je omgeving, geef troost waar het nodig is. Put daarbij uit je eigen leven en de momenten waarop God jou heeft getroost. Vanuit die eigen ervaring is het wellicht iets minder moeilijk om naast die ander te gaan staan en te vertellen Wie de grote Trooster is, dat Jezus hun Redder wil zijn én dat God een toekomst heeft voor deze aarde:

Zijn Koninkrijk dat komt!