Want zij worden verzadigd

Zalig die hongeren en dorsten
 naar de gerechtigheid,
 want zij zullen verzadigd worden.

Dit is de vierde zaligspreking, en ik denk dat er heel veel mensen deze uitspraak van Jezus kunnen beamen. Er zijn velen die hongeren en dorsten naar de gerechtigheid. Iedereen met wie je een gesprek zou aangaan over 'gerechtigheid', vindt dat dit nog lang niet het geval is in de wereld van vandaag. Over veel dingen kunnen we wat dat betreft het wel eens zijn: we zouden graag willen dat alles op aarde eerlijk verdeeld is, en dan zeker wat de eerste levensbehoeften betreft, van voedsel en water. Onderwijs is er nog zo één. Ook belangrijk dat achtergestelde bevolkingsgroepen, vrouwen, kinderen niet meer onderdrukt worden. En dan heb ik maar een paar dingen opgenoemd.

Maar daar ga je al, want wat is bij het eerste punt precies 'eerlijke verdeling'? Is dat: iedereen evenveel geld in het handje? Dat wordt al ingewikkeld, een modaal inkomen wat ik hier verdien, is in Afrika een heel ander verhaal, in Nederland heb je dat hard nodig om überhaupt rond te kunnen komen. We hoeven echt geen schuldgevoel te hebben om met dat modale inkomen 'bij een klein groepje rijken te horen' zoals er wel gezegd wordt. In Afrika is het leven op allerlei gebied niet te vergelijken met Europa of de VS, je leeft er in een heel andere wereld.

Recht doen, hoe dan?

Hoe zou je nu 'recht' kunnen doen met zoveel verschillen? Door te delen van onze welvaart? De miljarden voor Afrika werden vaak gebruikt voor het kopen van wapens, zelfs als er hongersnood was. Wat had er allemaal niet mee gedaan kunnen worden. Een actueel voorbeeld in het Midden Oosten is Gaza, dat kreeg de afgelopen 20 jaar een bedrag gelijk aan dat van de Marshall hulp, waarmee na wo2 heel kapotgeschoten Europa weer werd opgebouwd. Maar die miljarden verdwenen in de tunnels en de wapens waarmee een terroristisch netwerk is opgetuigd en kwam niet ten goede aan de burgers.

Hoe komt het dat op het ene continent stammen nog in een beschaving van het stenen tijdperk leefden en op het andere continent dat heel anders was? Het zijn zaken waar je niet persé een schuldige voor kunt aanwijzen. Wel is duidelijk dat op er aarde zoals het al duizenden jaren functioneert, geen sprake is van 'eerlijkheid'. Het verleden 'waardoor het allemaal zo gelopen is' kun je ook niet veranderen - en in vroegere tijden waren dingen normaal die we nu nooit meer in ons hoofd zouden halen. Er een oordeel over vellen (Nederland is rijk geworden door de slavenhandel is er zo één) is daarom (imho) nogal kortzichtig en vaak heel eenzijdig. Ideologie, godsdienst, mentaliteit, die dingen heb ik er nog buiten gelaten. En wat te denken van de zonde? Van satan die (nog) de overste van de wereld is?

Wat te doen?

In de wereld waarin je nu leeft kun je niets anders doen dan de opdracht vervullen om rechtvaardig te zijn, of 'gerechtigheid te doen'. 

Er is jou, mens, gezegd wat goed is,
je weet wat de HEER van je wil:
niets anders dan recht te doen, trouw te betrachten
en nederig de weg te gaan van je God. Micha 6:8

Ooit schreef ik een blogje over mijn opa die als aardappelkweker in de jaren 60 al bezig was met eerlijke verdeling van voedsel en een aardappelras kweekte dat het juist in de ontwikkelingslanden met een heel ander klimaat goed zou doen. Een andere anekdote die ik nooit vergeten ben is van Cliff Richard. Hij ging naar Afrika om hulp te verlenen en wilde zijn carrière daarvoor wel opgeven. 'Nee', zeiden ze daar: 'ga jij maar platen maken, waar je goed in bent en dan kan dat geld daarvan hier gebruikt worden.'

Je kan op de plek waar je geplaatst bent, doen wat in je vermogen ligt om mee te helpen aan een rechtvaardiger wereld.

Jezus, dé rechtvaardige

Hoe was Jezus rechtvaardig toen Hij hier op aarde rondliep? Hoe deed Hij ieder mens 'recht'? Ten eerste deed Hij Zijn Vader recht. Hij was de enige rechtvaardige die hier ooit op aarde heeft rondgelopen. En wat zal Hij ook de ongerechtigheid om zich heen, aangevoeld en ervaren hebben. Hetzelfde geldt voor ons: rechtvaardig zijn is recht staan voor God, en dat kan doordat we Jezus aanvaard hebben en God ons ziet als rechtvaardig in Zijn Zoon. Daar begint het en vanuit die positie mogen we 'rechtvaardigheid doen'.

Jezus liet Zijn volk zien hoe je recht moet doen. Hij zag of ze eerlijk waren. Was dat niet het geval dan kregen ze de opdracht dit recht te zetten - of het gebeurde spontaan, door bekering. Ik denk dan aan Zacheüs, de tollenaar die iedere benadeelde dubbel terugbetaalde. Jezus wist ook of geld het probleem was, zoals bij de rijke jongeling, die alles had gedaan wat in de wet stond, maar zijn hart was niet bij Jezus maar bij zijn geld. Daarom zei Jezus: 'verkoop alles wat je hebt, geef het geld aan de armen en volg Mij.' En toen ging hij bedroefd weg want hij had veel bezittingen.
Rijk zijn is niet fout, maar de vraag is: waar is je hart? Jezus volgen is onze eerste opdracht.

Bij Judas zie je een ander probleem, hij doet zich heel rechtvaardig voor, en wilde een goede beurt maken alsof de armen op zijn hart lagen: Waarom is deze mirre niet voor driehonderd schellingen verkocht en aan de armen gegeven? Maar dit zei hij niet, omdat hij zich om de armen bekommerde, maar omdat hij een dief was en als beheerder der kas de inkomsten wegnam. Jezus dan zei: Laat haar begaan en het bewaren voor de dag mijner begrafenis; want de armen hebt gij altijd bij u, maar Mij hebt gij niet altijd. Johannes 12: 5-8
Altijd de armen bij je hebben, dat klinkt heel rechtvaardig, maar hier geeft Jezus aan dat Hij op de eerste plaats wil komen. 

Toen Jezus op aarde rondliep, was Hij ook niet druk met het omverwerpen van de Romeinen, als de bezetter van het land Judea. Hij liep niet vooruit op de gerechtigheid die er eens op aarde zal zijn. Terwijl Hij wel de mogelijkheid had, als Hij had gewild. Daarom is het wel eens lastig; 'recht doen' lijkt voor ons zo simplistisch, omdat wij als mensjes niet de machtspositie hebben om de corrupte regiems en alles wat scheef zit in de wereld aan te pakken. Wij zijn niet in staat om de wereld te verbeteren. Als gelovigen weten we maar al te goed dat dat niet zal lukken, want het kwaad, en de ongerechtigheid zit in de harten.

Honger en dorst jij ook wel eens naar die wereldwijde gerechtigheid, waar mensen niet meer lijden door anderen, waar niemand meer te kort wordt gedaan? Frustreert het je wel eens dat je zo weinig kan betekenen in het grote geheel? Dan zegt Jezus hier dat je verzadigd zult worden. Dat betekent dat overal waar je kijkt en waar je gaat, je gerechtigheid tegenkomt en zal zien op aarde. Dit geeft meer rust, omdat je weet dat het er aan komt, maar dat het voor de aarde als geheel, Góds werk is en Hij het zal doen.

Het is ook het volk Israël (dat al duizenden jaren hun Messias en zijn rijk verwacht) dat hongert en dorst naar gerechtigheid. '7 oktober' en de oorlog in Gaza, is voor veel Joden aanleiding op zoek te gaan naar hun God. Messiasbelijdende Joden in het leger vertellen aan hun broeders dat Joshua de verwachte Messias is, de harten staan ervoor open en er worden velen gered.

In de voor hen zo moeilijke tijd die komen gaat, zal er net als in de tijd van Johannes de Doper en Jezus op aarde, gepredikt worden dat het koninkrijk eraan komt. Dan zullen zij eindelijk verzadigd worden in hun honger naar gerechtigheid. Jezus Zelf zal zijn koninkrijk van recht en gerechtigheid oprichten. Wat een vooruitzicht!

Dan zal het zover zijn dat de zwaarden tot snoeimessen omgesmeed zullen worden. De VN heeft dat op haar gebouw staan, maar zij zal het niet voor elkaar kunnen krijgen. Dat kan er maar Eén

Jesaja 9:6 

Groot zal de heerschappij zijn en eindeloos de vrede
op de troon van David en over zijn koninkrijk,
doordat hij het sticht en grondvest met recht en gerechtigheid, 
van nu aan tot in eeuwigheid.
De ijver van de Here der heerscharen zal dit doen.