Ik had verschillende redenen om die film graag te willen zien, in willekeurige volgorde noem ik een paar.
Het is een waar gebeurde geschiedenis aan het Britse hof: een koningszoon die tegen wil en dank de troon moet bestijgen - hij dacht eerst de dans te kunnen ontspringen maar helaas gaf zijn broer er de brui aan. Buiten dat hij er natuurlijk niet op had gerekend is er een andere complicerende factor: hij stottert - en als je iets niet kunt hebben in die functie, is het dat; je zult geregeld toespraken moeten houden voor een groot publiek. En dat publiek werd net in die tijd aardig uitgebreid door het fenomeen 'radio', een belangrijk middel in de communicatie tussen vorst en volk...
 |
| King George VI declares the war 3 sept 1939 |
Verder was het nieuw voor mij dat deze George VI zo'n moeite had met spreken en het voor hem haast een bovenmenselijke beproeving was om inderdaad koning te moeten worden; zeker vroeger werd er over dit soort persoonlijke problemen wel aardig geheimzinnig gedaan - zo zie je ook dat hij eigenlijk gewoon voor de leeuwen geworpen werd - geen mens die bedacht dat er misschien eerst een oplossing gezocht moest worden voor zijn spraakprobleem toen hij na zijn vader en oudere broer voor 't eerst een officiële toespraak moest houden voor een microfoon: dat apparaat zou wel zorgen dat alles goed zou gaan.
Zijn vrouw heeft hem in die tijd erdoor gesleept; zij heeft doorgezet en gezorgd dat hij bij een beroemde maar onorthodox werkende spraakleraar terecht kwam. Koning George VI is al overleden in 1952, maar deze Elisabeth - beter bekend als the Queen mum, heeft een zeer hoge leeftijd bereikt. Voor haar waren er zulke pijnlijke herinneringen verbonden met dit hele onderwerp, dat deze film pas naar haar dood is gemaakt alhoewel het script voor wat oorspronkelijk een toneelstuk moest worden, in de jaren tachtig van de vorige eeuw al gereed was.
Waarom spreekt deze film het grote publiek zo aan? Geen actie en veel bombarie maar iemand met een groot probleem wat zijn hele wezen beïnvloedt....
Het is blijkbaar een herkenbaar, zo menselijk gegeven - al zal het niet bij iedereen die ook ergens 'mee zit', 'stotteren' zijn. Iedereen kan invoelen - en nu ook zien - hoe groot de strijd is die dat geeft en aan alle kanten remmend werkt, zeker als je ineens toch koning moet worden. En je ziet de worsteling om ermee aan de gang te gaan - eerst de aanloop tot zijn toespraak op Wembley in 1925, als hij via een microfoon een stadion vol mensen moet toespreken, de starende blikken en de frustratie door de keiharde confrontatie met wat hij niet kan, normaal uit zijn woorden komen. Vervolgens zijn er enkele stottertherapieën die geen soelaas bieden en dan nu, meer dan tien jaar later deze nieuwe poging om bij die coach met de uitzonderlijke werkwijze, van zijn grote spraakprobleem verlost te worden... En - toen nog - Albert, die op een gegeven moment aangeeft: 'als er nu even technisch wordt gekeken wat er aan de hand is, en dat wordt rechtgezet, is het klaar.' Maar het lag wat ingewikkelder, hij moest op voet van gelijkheid met zijn coach diens aanbevelingen opvolgen... en gelukkig hadden ze later (weer) de noodzakelijke vertrouwensband om de therapie tot een succes te kunnen maken, en een vriendschap die bleef bestaan tot zijn dood.
Ik zal hier niet het hele verloop van de film verklappen maar het was de moeite waard om te zien - ook omdat het niet een probleem is wat aan het eind als sneeuw voor de zon verdwenen is - succes hoeft niet altijd te betekenen dat je al je problemen zomaar achter je kan laten, wel dat je ermee aan de gang gaat en zo tot oplossingen kan komen... Zo is hij in staat om zonder noemenswaardig gestotter The King's speech te houden bij zijn aantreden als koning en bijvoorbeeld ook bij zijn toespraak naar aanleiding van de oorlogsverklaring aan de Duitsers op 3 september 1939, zie bovenstaande foto.
Voorwaarde voor hem is de steun en aanwezigheid van zijn spraakcoach die hem door deze toespraak heen helpt en de nieuwe Koning eist diens aanwezigheid dan ook bij elke openbare gelegenheid waar hij het woord moet voeren..
Over twee personen in de Bijbel
Wat me het zetje gaf om het over deze film te hebben in een blogje was iets wat ik las over Paulus, de grote apostel en daarom in onze ogen zéker een groot en geweldig redenaar - ja, dat zouden we denken. Groot betekent ... en dan vullen we van alles in met onze menselijke gedachten en redenaties.
Maar in 1 Korinthe staat toch heel wat anders. En ik was bij u in zwakheid, met vrees en veel beven. Zo, dat was Paulus! Die tekst die kende ik wel maar laatst kwam ik nog weer één tegen over Paulus die me nooit zo was opgevallen: ik, die in persoonlijk verkeer schuchter ben. In zwakheid, in vrezen en beven, schuchter...
En dan houdt het nog niet op... Anderen hebben ook zo hun ideeën over hem:Want zijn brieven, zegt men, zijn wel gewichtig en krachtig, maar zijn persoonlijke verschijning is zwak en zijn spreken betekent niets, aldus zijn tegenstanders... Toch gaf hij blijk van daadkracht als het er op aankwam.
Vrees of angst, het werkt verlammend, je voelt je onzeker en durft geen initiatieven meer te nemen. Wel heeft het als resultaat dat je Gods kracht nodig hebt, en gaat ook die tekst meer spreken: als ik zwak ben, ben ik machtig. Waarom is dat zo? Waarom kan het niet zonder, zou je denken. Misschien dat we zo vertrouwen mogen leren om toch te gaan, te doen waar je juist die angst voor hebt. Dan ook kan de Heer laten zien dat Hij er voor ons is. Hij is als die spraakcoach, altijd op de achtergrond aanwezig, en die wetenschap is onze kracht.
Maar ook is Hij zo barmhartig dat Hij ons tegemoet wil komen in onze zwakheden. Want er ook nog een andere grote Godsman die niet zo welbespraakt was. Mozes had bij wijze van spreken wel honderd uitvluchten om het volk niet te gaan leiden... en zijn uiteindelijke tegenwerping is dat hij al nooit een groot spreker was: ik ben zwaar van mond en zwaar van tong - spreek onduidelijk en moeizaam. Zelfs toen God Zelf hem zei dat Hij hem tot mond zou zijn. Mozes blijft bang! Dan wordt God 'toornig' maar geeft toch een oplossing: Ik geef je je broer Aäron, die mag als je mond zijn. Dat is toch mooi! En Mozes wordt hiermee niet weggezet als een minder capabel persoon (zo beoordelen wij dat dan menselijk!) maar God zegt nota bene dit: zo zal hij u tot een mond zijn en gij zult hem tot God zijn.
Die broer die hij in geen jaren had gezien wordt zijn rechterhand, vult hem aan, neemt over wat hij niet kan. En de Heer regelt dat zo even tussen neus en lippen door - Aäron was zelfs al onderweg - en geeft dan nóg een keer de opdracht. Ja, als Hij wil dat we iets zullen doen voor Hem, zal Hij de middelen daartoe geven. (En we zijn niet dom in zijn ogen)
Diezelfde broer zien we ook terug in een ander gedeelte van Exodus, als er strijd wordt gevoerd: Mozes moet de staf omhoog houden en dan is het volk aan de winnende hand. Gaan zijn handen naar beneden, heeft de vijand de overhand. Maar Mozes wordt moe, Hij kan het niet volhouden - en de strijd zou verloren worden .. maar daar zijn Aäron en Hur, zij ondersteunen Mozes zodat de staf omhoog kan blijven tot de Israëlieten de overwinning hebben behaald. Ook hier in deze geschiedenis weer de hulp die we mogen krijgen van anderen, Mozes heeft hulp van zijn broer Aäron: hij spreekt voor hem en hier ondersteunt hij hem tijdens de strijd.
Zo geeft God ons voorbeelden in de Bijbel van personen die grote Godsmannen worden genoemd, maar toch zwak waren, met angst en beven ergens aan begonnen - of niet eens durfden te beginnen. Die angstige Mozes is door God gebruikt om een groot volk uit te leiden en God sprak met hem van aangezicht tot aangezicht zoals je met een vriend spreekt. In Hebreeën 11 wordt hij beschreven als één van de geloofshelden die standvastig bleef! En de andere vreesachtige broeder, apostel Paulus mocht geheimenissen die hij van de Heer ontvangen had, openbaren aan de heidenen als hun speciale apostel. Veel nieuwtestamentische brieven zijn door hem geschreven...
Wat we hier van leren en steeds opnieuw weer moeten bedenken, is dat de Heer ons kan gebruiken ondanks onze zwakheid, en misschien wel juist omdat we zwak zijn. Want we zullen ook niet plotseling ophouden met zwak te zijn, maar zullen een andere blik erop krijgen zodat ons onvermogen zal worden tot het verwachten van de Heer, als onze Coach die bij ons is, en die altijd groter is dan waar we tegenover komen te staan... Bij de Heer werkt alles net anders en Hij heeft een heel andere definitie van geloofshelden dan wij.
Dan zullen we ontdekken - en misschien weet je het al wel in theorie, maar heb je nog nooit ontdekt dat het echt zo werkt! - dat we onze kracht bij Hem mogen halen: dat Hij die in ons is, onze kracht is.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten