Lentekriebels...

Wat zijn dat eigenlijk: lentekriebels. Het zal ontegenzeggelijk met het voorjaar te maken hebben, maar dan ben je er nog niet. Als die kriebels toeslaan, wil je dan je hele garderobe vervangen en de nieuwste collectie zomerkleren aanschaffen? - dat was meer de invalshoek in een reclamefolder die we binnen de deur kregen; of: heb je de schoonmaakkriebels, wat zou kunnen resulteren in een heuse voorjaarsschoonmaak - ja dat kan natuurlijk allemaal erbij horen, de frisse wind die eens even overal doorheen moet.

Nee, de versie waar ik het over wil hebben komt nog het dichtst in de buurt bij het verhaal van Bambi en wat de wijze uil hem vertelt: Je weet pas echt wat het is als het je overkomt. Ja Bambi, dat hoort bij de lente, je bent verliefd!  

Zo hadden we vorige week een ouderavond van de basisschool over het onderwerp Lentekriebels. Want via de lente en de natuur die tot leven komt, de dieren die jongen krijgen, wordt zo op een natuurlijke manier de link gelegd naar relatievorming en seksualiteit. Hier wordt deze week - van de lentekriebels, speciale aandacht aan geschonken in de les. 

We werden bijgepraat over dit belangrijke onderwerp waarvan de materie ons allemaal raakt. Het was een goede avond, alles werd gewoon benoemd - we zullen ook wel open moeten zijn omdat er tegenwoordig al bijna geen taboes meer te vinden zijn op dit gebied. We werden gestimuleerd om ook hierin onze kinderen 'normen en waarden' mee te geven, op te voeden. Positief dus! Dit is dan ook nog de leeftijd waarop kinderen dingen aannemen van hun ouders en deze kans moeten we dan ook benutten en hun vragen beantwoorden.

Enkele punten die toch wel 'dubbel' zijn.

Er werd grote nadruk gelegd op veiligheid als basisvoorwaarde. Toch is het een gekke gewaarwording - het viel mij op - dat als je hieraan wilt voldoen, je toch wel bepaalde hobbels op je weg vindt. Ik noem er een paar.

Aangegeven werd dat bij kinderen op een bepaalde leeftijd de natuurlijk schaamte opkomt. Ineens gaat de badkamerdeur op slot als ze zich gaan wassen, soms zelfs als ze hun tanden poetsen; de behoefte aan privégebied ontstaat. De natuur heeft dat zo geregeld...

Hierover kwamen we aan de praat als ouders toen we een 'proef'les mochten bijwonen.

De praktische invulling van dit gegeven kan namelijk nog wel eens lastig zijn. Een kind kan zich in een omgeving bevinden waar de ouders het juist goed vinden om open te zijn - niet van dat benauwde! - en is een gesloten deur 'not done', zo kan het kind zich ineens onveilig gaan voelen. Ook op school kan dit probleem de kop opsteken want juist op die leeftijd dat die behoefte aan privégebied ontstaat, is het de bedoeling dat kinderen na de gymles gaan douchen, en dan niet in een douchehokje maar gezamenlijk. Sommige kinderen hebben daar echt moeite mee, en al wordt daar wel aan tegemoet gekomen - toch vinden sommige leerkrachten dat na enkele maanden de tijd er is om 'gewoon' mee te draaien met de rest van de klas.

Een ander aspect is dat als kinderen ouder worden, de vieze woorden-fase aanbreekt en rare moppen tappen stoer is. En hoe gaan we daar mee om. Je kunt de gedachte hebben: 'Het is nu eenmaal zo, het hoort bij de leeftijd' en daar op doorbordurend: 'Laat maar gaan, als het maar buiten mijn gezichtsveld gebeurt, merk ik er niets van en er is toch niet aan te veranderen' en zo wordt praten over seksualiteit tot een stiekem gebeuren op afgelegen plekken. Terwijl het voor opvoeders juist de gelegenheid is om met je normen en waarden op de proppen te komen - je kan juist in die situatie vertellen dat seksualiteit mooi en goed is als het op de juiste manier wordt beleefd namelijk zoals het is bedoeld, dat je daarom er niet raar over hoeft te doen.  Het is niet alleen met het vingertje wijzen van: 'dat mag toch niet!' 

En later - alhoewel soms al met elf, twaalf jaar als kinderen puber worden, kijken meiden vaak soaps en wordt ze een nep-wereld voorgeschoteld  waar van alles mag wat je in het echte leven af zou keuren, of loopt het al door elkaar...

Vrijheid versus normen en waarden 

Opvoeden bestaat niet alleen uit vertellen wat goed of fout is; het gaat om de uitleg erachter en dat is tegenwoordig niet meer zo simpel. Het feit doet zich namelijk voor dat niet alles vroeger beter of zelfs Bijbels was, evenmin is alles tegenwoordig slechter - een bepaalde openheid is juist goed - de betutteling hoeven we inderdaad niet terug en valse schaamte mogen we afleggen. Maar niet alle openheid van deze tijd is OK, de huidige maatschappij is te ver doorgeschoten in haar hang naar vrijheid. 

En aan de ene kant erkent men dat ook wel want we moeten toch met normen en waarden aan de gang (waar ook dan vandaan) maar aan de andere kant wil de moderne mens de verworven vrijheid kost wat het kost behouden.

De juiste balans is moeilijk te vinden en vrijheid wordt op die manier juist een gebondenheid aan wat in de maatschappij bijna tegen wil en dank door velen als normaal wordt beschouwd. En het gevaar bestaat dat we daarom - weliswaar binnen bepaalde grenzen maar toch - te vrij zijn wat betreft onze gedragingen - want we willen toch niet voor Victoriaans en bekrompen doorgaan.  

De media spelen hierin een grote rol, zal je je soap-kijkende dochter wel moeten uitleggen dat het toch niet de bedoeling is dat een relatie duurt totdat je de volgende aardige vent of leuke meid tegenkomt... - En wat las ik bijvoorbeeld laatst: Een huwelijk is na twintig jaar toch wel over de houdbaarheidsdatum heen, dan is de koek gewoon op.

En zo kom ik uit op het zelfde punt als in mijn andere blogje over de huisvrouw: de traditie heeft haar waarde verloren, en ook onze eigen normen en waarden zullen ons niet genoeg kunnen helpen, want ieder is verschillend; we hebben ook op het gebied van relaties en seksualiteit niet allemaal dezelfde definitie van wat we goed, iets minder of zelfs helemaal fout vinden.  

En om maar bij de lentekriebels op school te blijven: ook de leerkrachten zullen al verschillen in hun benadering. Kunnen we wat betreft dit onderwerp ook ergens de informatie vinden die echt aangeeft hoe het zit? 

En ook hier: wat is ons ijkpunt?

Waarschijnlijk weet onze Schepper er meer van... En misschien heb je de overeenkomst nog nooit zo bekeken, maar ik zag 'em ineens: Op één van de eerste bladzijden van de Bijbel lezen we dat Adam en Eva zich schorten maakten nadat ze hun onschuld verloren hadden. En de Heer Zelf bekleedde hen.

Wil ik seksualiteit dan met zonde (en schaamte) associëren? Nee dat wil ik juist niet, dat is al te vaak gedaan! - maar het is zeker niet buiten schot gebleven en is zoals de hele schepping, er wel door aangetast. Daardoor wordt dat wat bedoeld is als de intiemste band, zovaak uit de context gehaald, en beroofd van zijn oorspronkelijke bedoeling. 

En God wist dat in een zondige wereld die extra bescherming nodig is, en zien we het natuurlijke schaamtebesef bij Adam en Eva, dat ook bij kinderen opkomt als ze opgroeien en hun onschuld verliezen. 

Want niet alles is liefde, al wil de betreffende film ons dat doen geloven, en denken we de schaamte voorbij te zijn.

Laat dat cadeau nog maar even dicht! Tot het juiste moment met de juiste persoon. Salomo heeft daar ook al weet van - als hij met de van God ontvangen wijsheid schrijft: 'Wekt de liefde niet op voor het haar behaagt.'

En als we zover zijn, is er een plek waar seksualiteit wél in veiligheid en vrijheid beleefd kan worden en dat is het huwelijk, het is zelfs een scheppingsorde van God, tussen man en vrouw - en ook dan zal het niet vanzelf gaan: we zullen Hem steeds erbij nodig hebben om ons huwelijk gelukkig te houden... Ook Jezus Zelf haalt deze verbintenis aan in het Nieuwe Testament om de Farizeeërs de wind uit de zeilen te nemen als ze Hem ondervragen over de echtscheiding.. 

Zo mag de Bijbel onze vaste grond zijn waar ook wat betreft relaties en seksualiteit onze waarden en normen in verankerd zijn.

En soms is het een hele klus te ontdekken hoe het ooit bedoeld is, we zijn al zo gewend aan wat tegenwoordig als normaal wordt beschouwd en heb ik het nog niet eens over relaties tussen twee mensen van hetzelfde geslacht, je bent tegenwoordig erg intolerant als je dat niet ziet zitten. 
- Zo was de eerste opmerking waarmee mijn dochter thuiskwam na een lentekriebel-les over verliefd zijn, 'dat het toch heel gewoon is dat twee mannen of twee vrouwen met elkaar trouwen'... -

Zie dat maar weer eens recht te breien op een niet-veroordelende manier. Want we zullen ten eerste en vooral liefde naar iedereen uit moeten stralen, al denken we anders over het onderwerp 'relaties'...

Een afsluitende vraag op de ouderavond kwam van een ouder die graag wilde weten  'wat de christelijke school hier nu voor extra's in te brengen heeft.' Want als de Bijbel niet meer genoemd mag worden als boek waar de Schepper van het leven Zijn kader in heeft gelegd, dan verzanden we in normen en waarden die voor ieder verschillend uitvallen.

We hebben veel wijsheid nodig om de juiste weg hierin te vinden, en dit ook op een goede manier over te brengen aan onze kinderen. 

Bij zo'n kwetsbaar onderwerp als relaties en seksualiteit, wat alles te maken heeft met het leven en het ontstaan ervan, is een uitspraak die ik laatst tegenkwam dan ook helemaal op z'n plek:

 Life is fragile, handle with prayer

Want om wijsheid te verkrijgen zullen we in gesprek moeten met onze Schepper...