Is ze nog te vinden?

In dit blogje ga ik ergens naar op zoek, en wel naar mijn identiteit die ik heb als vrouw in mijn dagelijkse bezigheden - en al zit ik niet in een crisis wat dat betreft, het is zeker iets om eens een keertje bij stil te staan.

Ik kwam erover aan het denken toen ik bij mijn blogger-profiel mocht invullen wat mijn beroep was. En ook op facebook kwam de onvermijdelijke vraag weer langs: gewerkt bij... Dat is lang geleden, dat ik werkte en m'n beroep uitoefende - heel lang geleden.

de komende dag lacht zij toe spr 31:25 - afb © Elvera

Nu ben ik huisvrouw, vrouw van het huis - als je de term bekijkt. Daardoor zou je kunnen denken dat het terrein van de 'vrouw zonder baan buitenshuis' het huis is en verder niet; haar enige recht is het aanrecht, zelfs de belasting die een vrouw krijgt omdat ze thuis is, wordt wel gekscherend zo genoemd.

En al beweer ik vaak bij hoog en bij laag dat het hebben van kinderen en die zelf opvoeden, een belangrijke taak is ten dienste van de maatschappij, toch heeft het woord 'huisvrouw' best - ook bij mij - een negatieve klank.

De termen die verder met het woord huisvrouw worden verbonden, geven natuurlijk ook aanleiding voor een negatief imago. Wat dacht je van de serie: 'Desperate housewives'? En 'de gelukkige huisvrouw' als titel van een boek dat zelfs is verfilmd, doet direct vermoeden dat 'gelukkig' zijn juist niet het geval is. Ook had je nog 'de vliegende huisvrouw', de vrouw zonder beroep die zomaar veelvoudig Olympisch kampioen werd.

Wikipedia leek mij een goede bron om eens even mijn licht op te steken wat men in het algemeen onder een 'huisvrouw' verstaat. Dat was een interessante zet want de eerste opmerking die ik op die site tegenkwam, was dat de mensen die hun bijdragen hadden geleverd voor het onderwerp 'huisvrouw', het samen niet eens konden worden. Bovenaan staat NB een alarmdriehoek met de belangrijke mededeling dat 'de neutraliteit van het betreffende artikel wordt betwist'. En op de overleg-pagina woeden ellenlange discussies over het al dan niet juist zijn van bepaalde hoedanigheden en bijbehorende definities van 'de huisvrouw'.... je zou het bijna een heet hangijzer kunnen noemen. :P  Hier dus ook al geen helder antwoord. Op deze online encyclopedie staan overzichtelijk enkele definities op een rij, maar die ga ik maar niet allemaal uitpluizen hier... 

Er zijn inderdaad vele invalshoeken om dit onderwerp te benaderen. 'Vroeger was alles beter' wordt er vaak gezegd door wat oudere mensen die de maatschappij tegenwoordig maar ingewikkeld vinden en de jeugd veel te vrijgevochten. Maar ook veel gelovigen hebben wel dat gevoel, zeker met dit onderwerp. We worden natuurlijk beïnvloed door hoe we het zelf hebben meegemaakt en maken we misschien wel onbewust daarvan, ook onze keuzes in het nu. Toch zouden je eigen ervaringen niet alleen leidend moeten zijn en de vraag is of er ook andere objectievere ijkpunten zijn.

Wat is nog maatgevend in deze tijd

Een goed punt om eens bij stil te staan is de vraag waar we onze overtuiging precies vandaan halen, wat is die Bijbelse invalshoek eigenlijk? Is dat per definitie hoe traditioneel gezien de huisvrouw wordt gezien? Het idee dat de rolverdeling zoals het 50 jaar geleden was, de juiste christelijke rolverdeling is, is mijns inziens niet het juiste criterium om naar dit onderwerp (en vele andere) te kijken. Want dan doet het feit zich voor dat wat in mijn ogen wel aardig correct was vijftig jaar geleden, ik dat dan maar gelijkstel met 'de Bijbelse invalshoek' - overal is wel een tekst op te plakken - en wat in mijn ogen wat minder positief was daar zeg ik dat automatisch niet van. Maar mijn ideeën zijn natuurlijk geen norm.

Ik vond een aardig artikel wat in vogelvlucht kijkt naar de geschiedenis van de rol van de vrouw thuis en in de maatschappij. Hier even een citaatje met de kern: 

De Hollandse huisvrouw Gerrit Dou 1650

Wij leven in een land, dat tot voor kort christelijk kon worden genoemd. Christenen hebben sterk de neiging het traditionele te vereenzelvigen met het Bijbelse. Dan krijgt de traditie het karakter van norm. Zo is het niet. Om in deze tijd met zijn snelle ontwikkelingen vrouw te zijn in bijbels licht, moeten wij onze opvattingen en onze verantwoordelijkheden steeds opnieuw toetsen aan de Schrift.

De Bijbel dus.... als objectief ijkpunt, en daar zie ik na de wanhopige en de (on)gelukkige huisvrouw, een andere term voorbijkomen en wel 'de degelijke huisvrouw' in Spreuken 31. Zou die term nu ook debet zijn aan het stoffige image van de huisvrouw? Ik heb in ieder geval nu niet direct een klik met het beeld wat er zo naar boven komt bij dat woord. Maar als ik dat stukje doorlees heeft het hele mooie dingen te zeggen.
Het begint als het ware met de stelling dat haar waarde ver uitgaat boven koralen... Maar direct volgt in vers 10 de vraag: Wie zal haar vinden? En de zoektocht start bij... haar man! Dat zou je toch niet verwachten - en hij geeft haar daar niet een lijstje met allerlei opdrachten waardoor ze na het volbrengen ervan, meer waard is geworden.... evenmin lezen we dat ze onder auspiciën van hem staat in de zin dat alles eerst met hem moet overleggen, ze is niet het sloofje zogezegd. Ook zijn haar activiteiten zeker niet beperkt tot haar huis.

Nee, in dit hoofdstuk geen desperate huisvrouw, integendeel: haar man vertrouwt op haar en zij doet hem goed en geen kwaad, al de dagen van haar leven... zie vers 12/13. Dat is heel andere koek dan maar afhaken omdat je leven zo saai is en je eigen geluk bij een ander zoeken -je man is natuurlijk ook wel saai geworden in de loop der jaren :P - een instelling die tegenwoordig zo normaal lijkt te zijn... 

Ook is deze vrouw uit Spreuken geen (on)gelukkige huisvrouw - zoals in het betreffende boek het krijgen van een kind wordt omschreven als 'levenslang' en dan meer in de zin van levenslang 'ermee opgescheept zitten'. Hier lees je heel wat anders: haar kinderen prijzen haar, ze wordt gewaardeerd... Zij wordt geroemd in de poort.

Als ik dit hoofdstuk lees, denk ik aan de ene kant dat ik nooit op dat niveau zal kunnen komen. Deze vrouw is constant in de weer voor haar hele gezin - slaapt ze nog wel 's nachts? Het licht gaat niet uit, en ze staat alweer op als het nog nacht is... zorgt dat ieder goed gekleed is  - maakt alles ook nog eens zelf zouden we nu zeggen - Iets om moedeloos van te worden? Eigenlijk zien we hier iemand die doet wat ze graag wil doen voor haar man en kinderen, die niet een bekrompen kijk heeft op de maatschappij en ook zich daar vrijmoedig in begeeft 'als het schip van een koopman', ook koopt ze akkers alsof het niets is en plant en passant ook nog even een wijngaard.

Wat maakt nu eigenlijk dat deze 'degelijke huisvrouw' welhaast een perfecte vrouw is in mijn ogen - bij wie alles gelukt? Geprezen door man en kinderen? Deze spontane verwijzing naar Psalm één maakt het welhaast duidelijk en je vindt het ook terug hier in Spreuken.
Je zou haar kunnen zien als de vrouwelijke variant van de man beschreven in Psalm één. Haar 'bron' is niet haar eigen kracht: een vrouw die de Here vreest (met ontzag voor de Heer nbv) moet worden geprezen... lees je in vers 30.

Hieronder nog mijn toepassing van Spreuken 31

Zo mogen wij voor deze tijd weten: Christus als je Bron hebben, maakt echt vrij en dan niet op de manier van de vrouwenbevrijdingsbeweging, de feministen die het wel zonder de man afkunnen, en zich eigenlijk op de plek van de man willen stellen - nee, deze vrijheid komt niet met geweld. En het is in eerste instantie een innerlijke vrijheid. Ook is het geen dwang van 'thuis moeten blijven achter het aanrecht' of  'in de maatschappij werkzaam moeten zijn.'
De vrouw uit Spreuken 31 is als het ware een aanbeveling voor de gelovige vrouw qua instelling:  Hem vrezen is het begin van de wijsheid - ook een spreuk van Salomo - Je mag je werk doen 'als voor de Heer' en je staat er niet alleen voor want: zie, meer dan Salomo is hier! zegt Jezus in Lucas 11 over Zichzelf.  Op die manier mag ik leren zien wat Hij wil dat ik zal doen. Je bent dan anders gericht. Dan pas zal ik ook wijs kunnen zijn zoals in dit vers van ons hoofdstuk uit Spreuken - in de opvoeding en in de onderlinge relaties van iedereen hier thuis.

'De komende dag lacht zij toe' - het kan!
Want door die innerlijke vrijheid kan ik aan die berg was beginnen zonder irritatie dat het alweer nodig is - al is het wel eens met de verzuchting waar het toch allemaal vandaan komt... En het zou zo moeten zijn als ik voor de honderdste keer de badkamer opruim en andere dingen die steeds weer terugkomen omdat dat de taak is die er voor mij ligt.  Maar ook mag ik op een andere manier me inzetten om iets te doen - en er komt dan wel iets op je weg als het je verlangen is, zo schrijf ik nu bijvoorbeeld dit beetje lang uitvallende blogje. :)

Gelukkig lees ik in Spreuken 31 ook iets over dienstmaagden,  is het impliciet al duidelijk dat de 'degelijke huisvrouw' de drijvende kracht is maar niet alles alleen hoeft op te knappen en daardoor ook tijd krijgt om zich bezig te houden met andere dingen. Dan wordt het vanzelf iets meer zoals het staat in vers 27: Zij houdt toezicht op de gang van haar huishouden. Uiteindelijk dus toch een soort 'general household manager'...

Zal ik dat dan toch maar invullen bij mijn 'beroep'? Nu maar hopen dat de rest thuis het daar wel mee eens is. Anders maak ik er gewoon de glimlachende huisvrouw van. :)