Today a child is born on earth!

- Ook voor alle vrienden en bekenden die geen tijd of gelegenheid hadden om donderdagavond vlak voor de kerst, boodschappen te doen in ons plaatselijke winkelcentrum en zo 'Response' te horen zingen. Een filmpje (gemaakt door mijn dochter Jedidja, met de camera van zoon Steven) is hier op mijn blog door iedereen te zien. Zodat ook alle Responseleden in de gelegenheid zijn ze te bekijken en eventueel te downloaden. (Real player ff installeren en het is zo voor elkaar )
-  Inmiddels is het gelukt de rest ook op youtube te zetten - klik hier


Hierbij mijn 'kerst'wens aan allen die dit lezen (en die wens reikt verder dan de twee dagen in december...)

Today a child is born on earth

Today the glory of God shines everywere 

for all the world

Ik hoop dat het ons - en allen die op het filmpje 'voorbij gaan' (met hun boodschappenkar de roltrap op, of buiten toch even luisterend) - nog raakt en dat we weten:

Jesus, born on this day - 
He is our Light and salvation!

Kerstlichtjestocht...

Ik Ben het licht der wereld, 

wie Mij volgt zal nimmer in de duisternis wandelen... 

Dat is een mooie tekst die, als ik nu op de bank zit - terwijl ik nog wat op moet warmen - ineens door mijn gedachten gaat. Zo net heb ik samen met het koor waar ik lid van ben, namelijk een paar uur buiten gezongen het toepasselijke: 
The melody was carried by the wind: No need to fear, peace and good will to men, it echoed through the darkness..
We waren 'aan de beurt' op het einde van de kerstlichtjestocht door het bos. In het donker een uur daar in het bos lopen - en maar hopen dat je niet verdwaald of misschien wel even van de weg raakt - is minder aanlokkelijk, maar nu was het pad geheel verlicht met duizenden lichtjes aan elke kant. En onder het genot van warme chocolademelk konden de mensen naar de muziek luisteren, terwijl ze zich konden warmen bij vuurkorven die daar aan het eind van de route waren klaargezet.
Licht in het donker dat spreekt de mensen blijkbaar aan. (Het is trouwens hetzelfde pad als die er momenteel boven mijn blog op de foto staat). En het was zelfs zó druk dat we als koor nog een derde ronde hebben gezongen - Toen het hele gebeuren al bijna afgelopen moest zijn, stonden er nog een hele serie mensen bij de ingang ...

Er waren Romeinse soldaten die rond marcheerden, met helm en speer... links!, links!, links!, engelen, herders met echte schapen deze keer, Jozef en Maria en het kindje Jezus (gespeeld door afwisselen drie moeders met hun eigen baby), de drie wijzen etc... Zo konden de wandelaars het kerstevangelie uitgebeeld voor zich zien in alle taferelen die ze zo onderweg tegenkwamen. Er zijn veel christenen druk geweest om dit te organiseren voor de mensen in hun wijk, uitgenodigd door affiches die overal aangeplakt waren.. Wat een werk, al die mensen die zich samen inzetten on dit te laten slagen en ik zag ze na afloop binnenkomen: de wijzen, een engel, herders... Twee soldaten.. Allemaal zo mooi aangekleed...

- en bekeek ik het allemaal eens van een andere kant: dit allemaal was al eens echt gebeurd en dan allemaal door God Zelf  geregeld... Mensen gaven toestemming om in Zijn plan te functioneren zoals Maria - de herders gingen Hem zoeken, de wijzen gingen op pad toen ze een ster zagen... en anderen wisten niet eens dat ze een belangrijke taak hadden toen Gods Zoon geboren werd, zoals de Romeinse soldaten, de mensen in Bethlehem....

en veel publiek!

Alles gebeurde zoals het God het had voorzegd en wilde, toen de 'volheid van de tijd' gekomen, het juiste moment daar was - zouden we tegenwoordig zeggen en dat allemaal 'om ons tot kinderen te maken' staat er dan achter... -

En Hij zorgde ervoor dat deze avond in het bos kon slagen doordat het droog was, terwijl het eigenlijk de hele week al aardig onstuimig, regenweer was geweest en er zelfs rekening mee werd gehouden dat de hele zaak geannuleerd zou worden... En er kwamen veel mensen kijken, het is natuurlijk ook vrijblijvend sfeer proeven een een oud verhaal tot leven zien komen - een klein stukje vrede op aarde, ook om zoveel mensen eensgezind daar als bezoekers te zien.

Niet voor niets wordt dit verhaal steeds weer verteld en deze hele geschiedenis nog eens met zoveel inzet helemaal in scène gezet. Je zou kunnen zeggen dat ook wij allemaal hier in het bos, deel uitmaken van dat plan van God wat Hij al zolang geleden ten uitvoer ging brengen want Hij wil nu nog steeds mensen redden. En het zou geweldig zijn als al die mensen die Hem nog niet kennen en vanavond de boodschap hebben gezien en gehoord, aan het denken worden gezet. Hij is het waarachtige Licht wat komende was in de wereld... Laten we bidden voor zoveel mensen die dit jaar kerst vieren - dat ze daarbij stil staan. Als je Hem aanvaardt, geniet je niet alleen een paar uur van sfeerlichtjes bij een kerstlichtjestocht langs een donker bospad, maar heb je het Licht van het leven in je bezit! Zodat Hij je hart verlicht en jij gered uit de duisternis, op je beurt dat licht door kan geven... Zoals wij het vanavond zongen:

Today a child is born on earth

Today the glory of God shines everywere 

for all the world

Jesus, born on this day - 
He is our Light and salvation!

Esther

Natuurlijk hoort Esther bij de 10 mooiste bijbelverhalen! - het was alleen de vraag hoe hoog deze bijzondere geschiedenis zou eindigen... (en dat is de achtste plek geworden, het verhaal van de maand november)

En waarom? Ten eerste is zij en haar geschiedenis bijzonder genoeg dat er een heel bijbelboek aan is gewijd - en dat is niet heel vroeger even door een geleerd persoon geregeld. God Zelf heeft ervoor gezorgd dat dit verhaal in de Tenach terecht is gekomen en daarmee in het Oude Testament. En ten tweede is het juist helemaal niet zo vanzelfsprekend want als je het boek doorleest valt er iets op: de naam van God komt er helemaal niet in voor. Hij is 'Ik die verborgen Ben', de grote 'Afwezige', al spreekt elke bladzijde in dit verhaal van Zijn bemoeienis.

Het is de tijd van de ballingschap. Jahweh heeft Zich teruggetrokken vanuit de tempel. Hij wordt vanaf die tijd benoemd als de God des hemels, niet meer wonend bij Zijn volk op aarde...

Maar toch, net zoals Hij in déze tijd ook niet in Israël in een tempel woont, schijnbaar afwezig is - is Hij heel erg de Aanwezige - zoals de Joden Hem ook noemen... Achter de schermen trekt Hij aan de touwtjes, terwijl de mens op aarde (zeker Haman en ook wel koning Ahasveros) denkt: "Ik trek mijn eigen plan en heb mijn leven en dat van anderen, onder controle". En Hij gebruikt een Joods meisje om ervoor te zorgen dat een duivels plan - van Haman de Agagiet, een telg uit het volk Amalek - die een strijd met Gods volk heeft van geslacht tot geslacht - verijdeld wordt. En dat op zo'n bijzondere manier dat zelfs een wet van Meden en Perzen, die niet meer veranderd kan worden, er niet voor kan zorgen dat deze genocide op haar volk door zal gaan. De Joden mogen op die door het lot aangewezen dag, zich verdedigen en ieder doden die hen te na komt. - En er is niets nieuws onder de zon: Na Hitler moet de nieuwe staat Israël deze situatie nog bijna elke dag onder ogen zien - omdat het het volk is waar de Messias uit voort is gekomen, Gods oogappel ...

Eerst even algemeen... de grote lijnen ook naar de toekomst

Het verhaal begint als koning Ahasveros (Xerxes) een groot feest geeft en als hij vrolijk van de wijn is, zijn vrouw, koningin Vasthi laat roepen. Maar Vashi weigert en wij vanuit onze tijd geredeneerd, kunnen dat begrijpen - ze moet zich daar vertonen voor de koning en alle feestgangers... stel je eens voor hoe dat is. Maar in haar positie en in die tijd, een ongehoord eigenzinnige actie. Ahasveros is namelijk de alleenheerser die het voor het zeggen heeft en zijn wil is wet. En - al is dit nooit honderd procent door te trekken - is Ahasveros in zijn machtige heerschappij over het rijk van de Meden en Perzen, een beeld van God als degene aan wie wij gehoorzaamheid verschuldigd zijn. En dan kijk je naar Vasthi op een andere manier, zij beeldt de gelovige uit die dan wel in naam met de koning is getrouwd maar haar hart wil niet meer hem gehoorzamen en ze is meer met zichzelf bezig. Zeven dienaren gaan erop uit om de boodschap aan haar te brengen, maar ze kunnen haar niet op andere gedachten brengen.


Wat ikzelf een mooie vergelijking vond en die daarom hier maar doorgeef, is, dat je die zeven dienaren kunt vergelijken met 'de zeven geesten die voor Gods troon zijn'... en de zevenvoudige boodschap wordt gestuurd naar de gemeente op aarde. Zoals je bijvoorbeeld in Openbaring zeven zendbrieven kunt lezen, gestuurd aan de gemeenten, waarin de gelovigen opgeroepen worden de Heer lief te hebben en ze aangesproken worden op hun verantwoordelijkheid als gemeente, volk van God. En er zijn overwinnaars onder hen, maar de laatste gemeente zal worden uitgespuwd door de Heer. Was er nog maar een sprankje gevoel - zelfs in de vorm van koude, maar ze is lauw geworden, onverschillig.

Zo zal de gemeente van waaruit de gelovigen opgenomen zullen worden, eindigen als de ontrouwe bruid - zoals je beschreven ziet in Openbaring 17.

Als de ware gelovigen niet meer op aarde zijn en er is een ongehoorzame vrouw over... is de tijd aangebroken dat God op aarde een nieuwe vrouw zoekt. Zo ook koning Ahasveros en komt er een Joods meisje naar het paleis... (ook hier weer de opmerking: de beelden zijn in grote lijnen te trekken - het gaat niet om de details.)

Wat is over Ester, Hadassah te vertellen, behalve dat ze Joods is? De naam Esther betekent: Ik die verborgen ben... want ook Ester zélf is als ze wordt gekozen en naar het paleis moet komen, in zekere zin verborgen; haar afkomst moest ze geheim houden van haar oom Mordechai. Zo zal in de tijd na de opname er een nieuw volk van God zijn, nog niet openlijk bekend ... maar er wordt aan gewerkt. Dat zien we nu eigenlijk al gebeuren  Want Israël zal in de nabije toekomst bekend worden op aarde als Gods volk - christenen geloven dat allang, maar dan zal het ook naar buiten duidelijk gaan worden. Zo is Hegai speciaal met Esther bezig om haar voor te bereiden op de ontmoeting met de koning. En als zij daarna in het gevaar wat haar en haar volk bedreigt,  haar vertrouwen op Ahasveros zal stellen, zal Haman ontmaskerd worden... In de toekomst gezien duidelijk dat de antichrist zijn plannen klaar heeft, maar uiteindelijk aan het kortste eind zal trekken. Hij zal het gelovige Israël niet kunnen vernietigen..

En zie je die toekomstige toepassing niet zo zitten, dan nu even persoonlijk - wat dichterbij...

Nu over Esther zelf. Zij moet mee naar het paleis, als ballinge die al in een vreemd land woont en geen ouders meer heeft. Maar gelukkig heeft ze haar oom die haar in de gaten houdt en steeds informeert hoe het met haar is. En Esther's persoonlijke geschiedenis laat zien dat God (die verborgen is in dit boek) precies weet wat er zal gaan gebeuren en zorgt dat de juiste vrouw op de juiste plek terecht komt. Want hij heeft een plan met Esther - zoals eeuwen eerder ook met Jozef, als het ware de mannelijke tegenhanger -  satan gebruikt deze keer Haman de Amalekiet om zijn doel te bereiken dat het hele Joods volk vernietigd zal worden - in ruil daarvoor zal Haman roem en macht ontvangen - satans beproefde taktiek. Maar Mordechai hoort van de plannen en stelt Esther op de hoogte.
Nu wordt duidelijk waarom ze op deze hoge post is gebracht en zich eigenlijk verborgen heeft gehouden wat betreft haar afkomst. Zij heeft als enige de mogelijkheid om haar volk te redden, omdat ze zelf Joods is, én omdat Haman daar nog steeds onkundig van is.. Maar die opdracht vereist moed en vertrouwen en Esther gaat, ze heeft ook geen keus maar ze weet dat God met haar is.

Dat is zo mooi om te beluisteren in onderstaand lied. Ook qua muziek is er geen aarzeling maar een grote vastberadenheid te horen. Misschien heb je zelf ooit voor iets gestaan wat heel zwaar was - misschien nu wel... Ineens is het moment daar en word je als het ware in de frontlinie geplaatst. Je staat voor het blok maar moet er doorheen. 'Feels like I’ve been holding my breath, Trying to still my restless heart'  Het kan als een loden last zijn te weten dat jij degene bent waar het menselijk gezien van af hangt: 'Everything hangs on my next step'.
Toch vat je de moed, je neemt een vast besluit, in je angst, kun je toch de rust hebben dat God bij je is omdat het in Zijn plan is. Wat bijzonder dat Esther het hele volk vraagt om drie dagen te vasten - en te bidden, al staat dat er niet bij in dit boek... En ze gaat, - 'uninvited'  - Het is het tegenovergestelde van Vasthi, die gevraagd werd maar niet wilde. Esther stelt haar leven in de waagschaal voor haar volk en dat weet ze, kijk maar naar de uitspraak: Kom ik om dan kom ik om.... En ze moet spreken - 'when you don’t have the floor' .. want is het niet nú, dan zal ze later door de uitvoering van Hamans plan met haar volk worden uitgeroeid...

Wat een genade!


Esthers is bij haar gang naar de koning, volledig overgeleverd aan zijn genade - want iedereen in het rijk weet dat: "ieder, hetzij man of vrouw, die ongeroepen tot de koning in de binnenste voorhof komt, deze éne wet bestaat: dat men hen doden zal"... het betekent je dood. "Alleen diegene blijft in het leven gespaard, aan wie de koning de gouden scepter toereikt"
Tegelijkertijd is dit een prachtige illustratie van iets anders. Ook wij kunnen op grond van de wet, onze eigen prestaties, nooit tot God naderen en hebben zijn genade nodig, die Hij wil schenken als we het aandurven te komen. ... En de liefde, het vertrouwen en de bereidheid haar leven te willen afleggen, geeft dat Ahasveros - God - aan Esther genade kan en wil schenken. En de scepter wordt haar aangereikt.


Ze moet nu kleur bekennen en ermee voor de dag komen: Ik ben Joods... Ze vraagt de koning en Haman te eten, durft dan nog niet to the point te komen en krijgt nog een dag uitstel. En je ziet Haman 'groeien van trots, als hij uitgenodigd wordt om de volgende dag nóg een keer te komen eten. Zie je wel hij wordt al belangrijker...
Maar die nacht krijgt de koning een droom dat Mordechai hem ooit het leven heeft gered maar nog nooit is ge-eerd - Gods planning daar kan niemand tegenop: dat 'eren' mag Haman de volgende dag bedenken en uitvoeren. Wat een tegenvaller want die Jood Mordechai was nu net de reden dat hij zijn moordplan bedacht. Maar God keert alles om en uiteindelijk kan Haman - die booswicht daar! (zoals Esther uiteindelijk aan de koning bekend maakt) - worden gedood. Gespietst op de paal die hij voor Mordechai had neergezet.
Toch kwam er daarna voor Esther nog strijd aan te pas: de dag voor de vernietiging van alle Joden - door het lot bepaald, moesten ze nog doorstaan... Als God zich niet laat zien, wordt het lot geworpen - maar door Hem bestuurd. En men zal zeggen dat het lot of het toeval Esther op de juiste plek heeft gebracht - zij wist dat het God was die haar en haar volk beschermde. 


Ook bij ons zal er niet zonder slag of stoot overwinning zijn. En soms moet je in beweging komen. Als het moment er is, durf dan ervoor uit te komen een volgeling van Jezus te zijn, Hij was ook een Jood - dat is de reden dat satan het hele volk altijd heeft willen vernietigen. En Hij wil ons inschakelen zoals Hij met Esther deed. Laat ons daar dan niet voor terugdeinzen ...  You were born for this.

Born for this 

Feels like I’ve been holding my breath Trying to still my restless heart Everything hangs on my next step Finding my nerve, playing my part I found shelter underneath his crown Found favor inside his eyes Rock this boat, and I just might drown Honesty seems to come with a price There’s a time to hold your tongue Time to keep your head down There’s a time but it’s not now Sometimes you gotta go, uninvited Sometimes you gotta speak when you don’t have the floor Sometimes you gotta move, when everybody else says you should stay No way, no, not today You gotta ask, if you want an answer Sometimes you gotta stand apart from the crowd Long before your heart could run the risk You were born for this I’m leaning on the ones before me My father’s father’s dreams I’m standing on the top of their shoulders Calling the One delivering me There’s a time to hold your tongue Time to keep your head down There’s a time but it’s not now Sometimes you gotta go, uninvited Sometimes you gotta speak when you don’t have the floor Sometimes you gotta move, when everybody else says you should stay No way, no, not today One step. One move. Born to trust You. Made to lay my Life before You Sometimes you gotta go, uninvited...

Het is alsof ik mijn adem inhoudt Mijn bonkend hart tot rust wil brengen Alles hangt af van mijn volgende stap Of ik de moed kan vatten, mijn rol te spelen Ik vond bescherming onder zijn kroon Verwierf gunst in zijn ogen Schudt me nu heen en weer en ik verdrink Eerlijkheid heeft zijn prijs Er is een tijd om je in te houden te doen alsof je niets ziet, Daarvoor is een tijd - maar dat is niet nu! Soms moet je gaan -  ongevraagd Soms moet je spreken  zonder toestemming Soms moet je in beweging komen,  terwijl iedereen zegt te blijven  waar je bent Nee echt niet, niet nu!  Je zult moeten spreken  als je een antwoord wil soms moet je tevoorschijn komen Lang voordat je hart het risico aankon was dit je lotsbestemming Ik leun op mijn voorvaderen En op hun dromen Sta als het ware op hun schouders Roep de Ene aan die mij kan verlossen Er is een tijd om je in te houden te doen alsof je niets ziet, Daarvoor is een tijd - maar dat is niet nu! Soms moet je gaan -  ongevraagd Soms moet je spreken  zonder toestemming Soms moet je in beweging komen,  terwijl iedereen zegt  te blijven waar je bent Nee echt niet, niet nu! . Eén stap,  één beweging  Geboren om U te vertrouwen Geschapen om  mijn leven te willen geven . Soms moet je gaan,  ongevraagd

Klik hier voor de link naar de site van de film

en hier voor de trailer

Please tell me who I am...

When I was young, it seemed that life was so wonderful, a miracle, 
oh it was beautiful, magical.. 
and all the birds in the trees, well they'd be singing so happily, 
oh joyfully, playfully watching me

Zo begon een lied wat ik laatst weer hoorde en het heimwee laat horen naar 'when I was young' toen het leven nog ongecompliceerd was.... een wonder, prachtig en zelfs magical... Een soort paradijs waar ik in mijn vorige blogje aan refereerde waar de onschuld nog aanwezig was  - en juist daar spreken deze eerste versregels ook van: het kind-zijn en de verwondering en de vanzelfsprekendheid in hoe je het leven beleefde. Dit hoort bij kinderen, die ook het bestaan van (een) God als vanzelfsprekend aannemen en in het lied is het leven 'magic'.  Zij hebben als het ware nog antennes die gevoelig zijn voor het ontvangen van de dingen die met het bovennatuurlijke te maken hebben. - want voor zodanigen is Gods koninkrijk - Ook is hun wereld nog klein en overzichtelijk, beschermd zodat je je vrij voelt als dat vogeltje dat is playfully watching me...

Maar ja, verderop in het lied was het tijd om naar school te gaan en van alles te leren. Je verstand te gebruiken bijvoorbeeld, en leer vooral logisch na te denken, te redeneren... (bestaat het wonder dan nog? In ieder geval is de 'magic' om zeep geholpen)

But then they sent me away to teach me 
how to be sensible,
logical, oh responsible, practical.

And then they showed me a world 

where I could be so dependable,  

oh clinical, oh intellectual, cynical

En de wereld waar ik in terecht kwam en op moest vertrouwen, was ineens zo anders 'klinisch', intellectueel en cynisch. Erg zonder al de dingen die het kind-zijn zo kenmerkt... en je ziet hier dat deze kennis die puur met je hoofd te maken heeft, je zeker tegenwoordig, in een wereld brengt waar God als het ware weggeredeneerd is, en daarmee alles wat bij Hem vandaan komt.... wat overblijft is cynisme. Het blokkeert de weg om Hem te leren kennen, je komt verder af van je oorsprong en je bestemming. De Schriftgeleerden zijn dan ook hoogst verontwaardigd dat de kinderen juichen als ze de wonderen van Jezus zien. Maar uit de mond van kinderen komt nu net de lof voor de Heer. En al de verstandelijke kennis die je opdoet, brengt je verder bij Hem vandaan als je alles wat je leert niet plaatst in het licht van Gods woord. En zo komt - al lijkt het vreemd - de vraag terug:

There are times when all the world's asleep

the questions run too deep
for such a simple man.
Won't you please, please tell me what we've learned
I know it sounds absurd
but please tell me who I am

 

Al heel wat geleerd maar nog steeds niet wie je bent... Dit probleem deed me denken aan Adam en Eva die door het eten van de boom der kennis van goed en kwaad, juist niét te weten komen wie ze nu eigenlijk zijn, maar verder van huis zijn: wanneer je daarvan eet, zul je onherroepelijk sterven - al weet je nu veel van goed en kwaad... en doen we veel kennis op wat steeds aan die vraag (is het goed of kwaad?) gerelateerd is. 
En als je dan wat anders wil dan het klinische, het cynisme... en je gaat daarnaar opzoek, pas dan op want je valt zo buiten de algemeen aanvaardbare norm.
Ze noemen je dan zomaar een vrijbuiter, een radicaal, je hoort plotseling bij de fanatici terwijl de maatschappij je respectable, oh presentable, wil hebben (...zegt het volgende couplet)

En het eind van het liedje is nog steeds de vraag in een terugkerend refrein: wat hebben we nu geleerd - of hebben we van alles afgeleerd?  I know it sounds absurd but please tell me who I am... 

Want alleen onze Schepper weet wat écht goed voor ons is, en wil dat we Hem leren kennen. Dan komen we, als we Christus hebben ontvangen. zelfs tot een volledig inzicht.... weten we eindelijk wie we zijn:

Geliefden, nu zijn wij kinderen van God, 

en het is nog niet geopenbaard wat wij zullen zijn. 

Maar wij weten dat, als Hij geopenbaard zal worden, wij Hem gelijk zullen zijn; 

 want wij zullen Hem zien zoals Hij is.

1 Johannes 3 vers 2 en 3

Die Schöpfung! (Adam en Eva 1)

In mijn reeks blogjes over de 10 mooiste Bijbelverhalen van Zwolle, wordt het hoog tijd dat ik wat schrijf over het verhaal dat op de negende plaats is geëindigd: de schepping. In oktober stond deze geschiedenis centraal maar het heeft zo moeten zijn dat ik er nu pas aan begin. Want gisteravond was ik bij 'die Schöpfung', heb ik gehoord hoe de schepping ontstaan is ... maar ook gezien en dat niet alleen omdat ik in de zaal zat waar het live uitgevoerd werd, maar ook omdat de muziek uitbeeldt wat er wordt gezongen.

Dat geeft me een prachtig excuus om het nu niet te hebben over de historische betrouwbaarheid van Genesis 1, hoe lang de dagen hebben geduurd en of Adam en Eva echt hebben bestaan als het eerste mensenpaar, dat helaas in zonde viel... Dat geloof ik trouwens allemaal, maar in dit blogje laat ik me leiden door de schepping van Haydn, zoals hij die verwoordde en vervatte in muziek. De teksten komen uit de Bijbel maar ook uit 'Paradise lost' (wat ineens hoog op mijn lijstje van nog-te-lezen-boeken staat) Bijzonder is het te lezen dat Haydn zelf erg geroerd was toen hij de Duitse versie van zijn tekst voor dit oratorium las, in 1791 geproduceerd door Gottfried Baron van Swieten. "Elke dag knielde ik neer en bad God mij de kracht te geven dit werk te voltooien."
Ook bijzonder dat wij meer dan 200 jaar later, nog kunnen luisteren naar dit voor mij geheel onbekende werk. Dat heeft als nadeel dat je niets herkent, maar ook een voordeel: dat je letterlijk verrast kan worden. En dat gebeurde!

Uitvoering van 'die Schöpfung' 1808 in Wenen

 Bij de linkjes van Die Schöpfung

- kies en klik linksonder welke uitvoering je wilt horen

- klik op: 'libretto' voor de teksten

De schepping begint met chaos en Haydn laat de drie engelen Uriël, Gabriël, en Rafaël bezingen wat er gebeurt. 'Het worde licht' hoor je ook in de muziek, als een belangrijk moment. De afvallige engelen sidderen, 'vluchten omlaag naar de eeuwige nacht in de diepten van de afgrond' en op aarde wordt er iets prachtigs geschapen: 'een nieuwe wereld ontstaat door Gods woord. . 
Je hoort ook de zon, 'die in volle luister opgaat; een vreugdevolle bruidegom, een trotse en blijde reus die langs zijn baan snelt'... de maan die langzaam langs de hemel gaat....  Je ziet de wateren wemelen van leven, de vogels in zwermen door de lucht gaan zoals in de bekende beelden van 'Life'.
In een sfeer van onschuld en verwondering (zoals van het plaatje hiernaast) komen alle dieren tot leven. Uiteindelijk wordt ook de mens geschapen.
En de engelen jubelen over elke nieuwe dag (dat doet me ineens denken aan het boek Job), zij bezingen Gods grootheid met citaten uit de psalmen. Het is één groot stuk over de grootheid van de Schepping en Gods almacht die we daarom mogen prijzen:
De drie engelen zingen:

Tot U o Heer ziet alles op, om voedsel smeken allen U, Gij opent Uw hand en zij worden verzadigd.
Gij keert van hen Uw aangezicht; dan siddert alles en verstijft. Gij neemt hun adem weg, zij vervallen tot stof. - Hier wordt subtiel verwezen naar de gevolgen van de zondeval, maar snel keren we terug tot het Paradijs: -
De adem blaast Gij weder in en overal ontstaat nieuw leven

Koor: Voltooid is nu het grote werk, laat ons lied de Heer prijzen. Laat alles Zijn naam loven, want Hij alleen is de Verhevene! Halleluja!

Adam en Eva in het paradijs, twee gelukkig mensen die nog geen weet hebben van verkeerde dingen, maar alles om hen heen én elkaar, aanvaarden zoals het komt. In onschuld, niet kennende goed en kwaad, zich niet bewust van het feit of iets goed of verkeerd is in wat ze zeggen of doen - ook zonder het gevoel van schuld wat daar altijd direct bijhoort, ermee verbonden is. De engelen zien hen en Rafaël beschrijft:

Door rozenwolken breekt, gewekt door zoete klank, de morgen jong en schoon. Vanaf het hemelgewelf stroomt zuivere harmonie naar de aarde. Ziet het gelukkige paar, hoe het hand in hand gaat. Uit hun ogen straalt een warm gevoel van dank. Straks zingt hun mond op luide toon de lof van de Schepper. Laten onze stemmen zich dan vermengen met hun lied!

Ineens viel mij op, dat onze tegenwóórdige wereld écht bestaat uit goed en kwaad en dat de onschuld verdwenen is - behalve bij ja: onschuldige kinderen....

En je kunt lacherig doen over Eva die Adam toezingt dat zijn wil haar wet is - want eigenlijk vinden we dat met z'n allen in onze geëmancipeerde maatschappij toch wel achterhaald. Maar in het paradijs was Adam ook nog 'niet kennende goed en kwaad' en zal hij zijn vrouw niet met 'zijn' wet om de oren hebben geslagen op de manier van: 'je moet nu dit en ik wil nu dat!' Het duet van Adam en Eva is één groot liefdeslied. Prachtig gezongen door de solisten die het met grote overtuiging konden brengen (zodat mensen die vlak bij ons zaten en het vaker hadden gehoord, zeiden dat ze het nog nooit zo hadden meegemaakt!)
Deze 'paradijselijke' toewijding aan elkaar lijkt een sprookje, en is inderdaad niet iets van deze gevallen wereld. Toch zouden we als gelovigen het kunnen herkennen omdat we hier eigenlijk luisteren naar Christus die Zijn gemeente liefheeft en naar de Gemeente (wij als gelovigen bij elkaar) die op haar beurt in alles naar Hem wil luisteren. Dan wordt hun liefdeslied dieper van betekenis als Adam zingt:

Ik leid u thans en ieder stap wekt nieuwe vreugde in ons gemoed, toont ons nieuwe wonderen aan. Begrijpen zult gij dan welke wonderen de Heer ons heeft toegedacht. Hem prijzen en Hem hart en ziel wijden. Kom volg mij, ik zal u leiden.

Evenals de reactie van Eva:

O Gij, voor wie ik werd! Mijn steun, mijn schild, mijn al! Uw wil is wet voor mij. Dat heeft de Heer bepaald, en u te volgen geeft mij vreugde geluk en roem!

Je ziet op zo'n moment 'een ideaal plaatje' geschilderd worden, en drong het tot mij door dat deze eerste man en vrouw een heel bijzondere relatie moeten hebben gehad.
De engel Uriël antwoordt hen aan het eind als een waarschuwing dat 'hun geluk steeds zal voortduren als geen valse waan hen zal verleiden om meer te wensen als zij hebben en meer te weten dan is toegestaan'. - En hoe heftig zal die zondeval en daardoor de intrede van het besef van goed en kwaad, ingegrepen hebben. Het feit kennen we allemaal en lezen we als een gegeven, ja zo ging dat en ze moesten uit de hof verdwijnen.. Maar ze kwamen vanuit het paradijs wel héél hard met beide benen op de grond die ineens doornen en distels voortbracht.
Sindsdien is goed en kwaad en de eeuwige strijd die dat geeft in de hele schepping niet meer weg te denken. Wij weten en kennen dan ook niet anders, maar Adam en Eva wel! Als je de solisten zo die woorden van onbevangen vertrouwen elkaar ziet toezingen, besef je hoe weinig er over is van deze vanzelfsprekendheid in relaties, in huwelijken tussen man en vrouw, het kost ons vaak veel moeite en inspanning - en datzelfde contrast is er als je de schepping krijgt voorgesteld in al haar pracht, en het vergelijkt met de aarde waarop nu wij leven.

Toch is het goed om als het ware stil te staan in het paradijs en ervan te genieten hoe mooi het ooit was. Waarom? Omdat het laat zien hoe God is en Hem ervoor te prijzen! Dat Hij alles zo prachtig en zéér goed geschapen heeft en het zelfs nu nog steeds spreekt van Gods grootheid. Al is er veel veranderd en zucht deze schepping onder alle zonde en verdorvenheid die nu zo zichtbaar is. Maar we  mogen weten dat ze daarvan bevrijd zal worden. Er komt een rijk waarin de Heer regeert en de paradijselijke toestand dicht genaderd zal worden, de woestijn zal bloeien als een roos en de leeuw ligt bij het lam.

Straks als de nieuwe hemel en aarde er zijn, zal alles volmaakt zijn. En als je dit muziekstuk hebt beleefd, weet je dat het dan - al is het waarschijnlijk op een andere manier - weer een prachtige "Schöpfung" zal zijn, die niet meer verstoord zal worden. Wij mogen dan, véél meer dan Adam en Eva zelfs in het paradijs ooit hebben gedaan, delen in Zijn heerlijkheid - waar engelen zelfs zouden willen inkijken.... Wanneer de 'tijd' voorbij is en God niet alleen komt wandelen met de mens in de avondkoelte, maar voor eeuwig bij hen zal wonen...

Wie overwint, hem zal Ik geven 

te eten van de boom des levens, die in het paradijs Gods is.

En ik hoorde een luide stem van de troon zeggen:

Zie, de tent van God is bij de mensen en Hij zal bij hen wonen, 

en zij zullen zijn volken zijn en God zelf zal bij hen zijn,

en Hij zal alle tranen van hun ogen afwissen,

en de dood zal niet meer zijn, noch rouw, noch geklaag, noch moeite zal er meer zijn, 

want de eerste dingen zijn voorbijgegaan.

Al gesetteld? (in de hemel...)

Een tijdje geleden zag ik op een ander blog een prachtige overview van het land Israël - het land waar ik nog nooit in levende lijve ben geweest maar wat toch altijd tot de (mijn) verbeelding spreekt. Het betreffende filmpje (echt even hier kijken!) geeft een erg mooi beeld; vooral Jeruzalem werd meer levend, kreeg een diepere dimensie omdat je die dimensie ook echt ziét: de hoogteverschillen, de uitgestrektheid van de stad die zó pas in volle omvang duidelijk wordt.
En alhoewel ik er nog steeds niet 'ín real life' geweest ben, is het wel meer werkelijkheid geworden ...
Eigenlijk kun je door deze film je voorstellen hoe Mozes van God 'in vogelvlucht' hetzelfde land te zien heeft gekregen toen hij op de berg Nebo was - dat beloofde land waar hij niet binnen mocht gaan vanwege zijn ongehoorzaamheid, hij moest het doen met die Goddelijke overview...

De strijd van Mozes.
In ons leven nu zijn we als het ware als Mozes, we zijn op reis ... en onze beloofde bestemming ligt nog vóór ons. We zijn er nog niet letterlijk en onze voeten hebben er nog niet gestaan. Maar désondanks kunnen wij het wel al zien, ervan genieten  - zoals Mozes het land te zien kreeg vanaf de berg en hij zo wist hoe het eruit zag - Onze erfenis is namelijk een gééstelijk land, te zien met onze geestelijke ogen, zoals het filmpje je meeneemt door Israël heen.
Hoe dat kan? Niet omdat wij als gelovigen zélf al zover zijn maar omdat alles wat wij bezitten in Christus te vinden is. En we mogen het al bezitten als we 'in Christus' zijn. In Hem blijven is dan ook een belangrijke opdracht die de Here Jezus Zelf ons geeft.

Amalek

En terwijl we als het ware als Mozes nog onderweg zijn in de woestijn, hebben we hier ten eerste een strijd te strijden om in Hem te blijven - wat ook vaak te maken heeft met je eigen 'ik', je vlees dood te houden. Opdat wij niet zouden verlangen naar kwade dingen, zoals staat in in 1 Korinthe 10 waar we vergeleken worden met het volk Israël, allemaal in Mozes gedoopt in de wolk en de zee. Want we kunnen gelóven dat Christus voor ons gestorven is, maar desondanks kan het nog een theoretische kwestie blijven, het wéten moet als het ware wortel schieten zodat het gaat leven - en kom je erachter dat dit betekent dat 'jijzelf niet meer leeft, maar Christus leeft in jou...'
Pas als we zover zijn dat we zelf weten 'meegestorven te zijn' met de Here Jezus, kan het nieuwe leven echt openbaar worden. En dat gevecht zal iedere oprechte gelovige in zijn leven meemaken - zoals het volk Israël geconfronteerd werd met Amalek en de strijd moest aangaan. En Mozes werd ondersteund door Aäron en Hur om zijn handen omhoog te kunnen houden zodat Israël de overhand behield en uiteindelijk het gevecht kon winnen... Dit was toen en is ook nu een strijd - waarin we (ook in de geestelijke betekenis voor nu) door het gebed anderen ondersteuning kunnen bieden.

De strijd van Jozua

Door zo het nieuwe leven ruim baan te geven kunnen we daarna die andere strijd voeren: de geestelijke strijd om het beloofde land in bezit te nemen... En dan komt die andere leider in zicht, Jozua, veertig jaar eerder één van de twaalf verspieders, die er - in tegenstelling tot de tien anderen - samen met Kaleb er het volste vertrouwen in had dat het goed zou komen om binnen te trekken: de reuzen kunnen verslagen worden want 'de strijd is des Heren'. En onvoorstelbaar wat een rijkdommen, vruchten van het land zijn er te vinden: het is een land van melk en honing!

- Een apart idee dat het tegenwoordige Israël  nog steeds strijd kent, en ook in deze tegenwoordige situatie is er achter de werkelijkheid die we zien, een geestelijke strijd die gevoerd wordt om het Heilige Land. Het zal niet heel lang meer duren totdat de echte rust er zal zijn maar pas nadat Jezus er Koning is geworden. -

Gilgal 

Israël kwam het land binnen na 40 jaar woestijnervaringen, was toen pas zover het land te veroveren wat hen beloofd was. En het eerste wat Jozua doet, is het volk besnijden... (ieder die in de woestijn was geboren, was nog niet besneden) Hierin ligt de les: Pas nadat je het oude leven daadwerkelijk hebt afgelegd, ben je geschikt voor de geestelijke strijd in de hemelse gewesten.
Wie komt Jozua dan ook direct na 'Gilgal' tegemoet? De Bevelhebber van het leger van de Heer, met getrokken zwaard. En de muren van Jericho vallen... het volk hoeft daarvoor niet eens zijn zwaard aan te raken... Steeds zullen ze dan ook terug moeten keren naar Gilgal - zoals wij elke keer weer moeten bedenken dat wij niet meer leven, maar het is: Christus in ons.
Ook valt er geen manna meer, maar de opbrengst van het land staat voor het volk klaar, zónder dat ze er ooit wat voor hebben gedaan. Daar mogen ze van eten. En, al eten wij van het manna, voeden wij ons onderweg met de Here Jezus als het hemelse brood - tegelijkertijd mogen wij ons voeden met de oogst die op het land voor ons klaarstaat: al die zegeningen in de hemelse gewesten mogen we ons toe-eigenen... Ze zijn ons als het ware zo in de schoot geworpen

Het zou fantastisch zijn als wij geen 40 jaar nodig hebben om zover te komen, dat God ons kan gebruiken om Zijn strijders en boodschappers te zijn op die plek waar we geestelijk gezien nu al mogen zijn. Het geheim wat we mogen uitdragen? Christus in ons waardoor we kunnen overwinnen én alle schatten al mogen bezitten.

Goodbye October

Goodbye october

Let me rest in winters arms
With my coat around my shoulder - keeps me warm
Well I'm thinking of the hours we spend
Just changing with the season
And the reason for the calm before the storm

Goodbye october

Have the leaves already fallen

I don't mind the whistling wind around my door

Am I happy just to touch the snow

Or watch the meadows changing

Rearranging all the things we did before

Goodbye october

Did we see the colours change
Are we all too busy rushing through the year
Are we making time for Jesus
And the things He wants to teach us
Can He reach us, do we really want to hear *)

  

Hello forever

Let me rest in Jesus' arms

With His love around me I can reach the skies

Well I wonder as the seasons turn

And autumn slowly breaking

Are we waking with His summer in our eyes

With His summer in our eyes

Tekst en muziek: Adrian Snell 

***********

Een mooi lied over de seizoenen... oktober is voorbij.. En alhoewel we hier nog lang niet in de armen van de winter zijn beland - met nog prachtige temperaturen -  is het wel zo dat de tijd steeds verder gaat en je daar soms ineens bij wordt bepaald. En de vraag die in het lied ook wordt gesteld, is al vaker over nagedacht..


Are we making time....

" De tijd, die immers nooit meer terugkeert, is het kostbaarste goed, waarover wij beschikken. Wanneer we terugblikken op het verleden verontrust ons daarom steeds weer de gedachte, dat we wellicht onze tijd verloren hebben. Verloren tijd - dat is tijd waarin wij niet als mens geleefd hebben, geen ervaring opgedaan, niet geleerd, gewerkt, genoten nog geleden hebben. 

Lege tijd dus, zonder inhoud".

- Dietrich Bonhoeffer, in zijn boek: Verzet en overgave -

for Jesus ... 

and the things He wants to teach us

En ik zou eraan toe willen voegen: de tijd waarin we alleen maar bezig zijn geweest met onszelf en daardoor ons leven van alledag niet hebben geleefd zoals de Heer het gewild zou hebben, is verloren tijd. Hij wil ons leren hoe we onze weg te gaan hebben en dat kan in grote dingen zitten maar ook in de juist zo gewone, alledaagse dingen. Wie veracht de dag der kleine dingen? is een mooie tekst die aangeeft dat God ons ziet in wat voor omstandigheid ook.

can He reach us? Do we really want to hear

is een vraag die 'noopt' tot zelfonderzoek. Wat is er bij mij waardoor Hij mij (even) niet bereikt? Waar zijn we druk mee, rushing trough the years...willen we ook horen wat Hij ons zegt?

Goed om eens letterlijk en figuurlijk bij die vraag stil te staan en dat allemaal naar aanleiding van de wisseling van de seizoenen...

 

Jona

Als ik aan Jona denk is het eerste wat me te binnen schiet dat dit één van de eerste geschiedenissen is die het loodje legt als mensen (gaan) twijfelen aan de historische betrouwbaarheid van de bijbel. En dat is ook wat ik lees op Wikipedia
Natuurlijk, het is een wonderlijk verhaal en er gebeuren dingen die toch alleen maar in verhalen mogelijk zijn. Wanneer eet een vis namelijk een mens op die dan ook nog drie dagen in de buik overleeft en dan weer levend aan land wordt gespuugd? Net een sprookje maar natuurlijk met een mooie boodschap.
Maar toch: Jezus Zelf haalt Jona aan in het Nieuwe Testament... en zijn drie dagen in de buik van de vis zijn een heen wijzing naar Hemzelf: drie dagen en nachten zal Hij in het hart van de aarde zijn...
En ook de mannen van Ninevé de grote stad - in dit gedeelte in één adem genoemd met Salomo en de koningin van Sheba - zij bekeerden zich op Jona's prediking... Als een aansporing om je te bekeren als toehoorder van Hem, die méér is dan Jona.

De geschiedenis

Jona is eigenlijk een heel realistisch boek omdat we toch allemaal wel herkennen dat we niet direct ja-knikken als God ons een opdracht geeft. En het eerste wat Jona doet is wegvluchten want naar Ninevé gaan zag hij helemaal niet zitten. En daar bij Jaffa ligt zomaar een schip klaar. Zo kunnen wij onszelf ook wel eens voor de gek houden als we iets niet willen; een andere weg lijkt open: 'het schip ligt klaar' en je kunt zo mee aan boord. Maar als je weet van God weg te vluchten, zal het niet goed uitpakken al lijkt het nog zo voor de hand te liggen.
En inderdaad komt er een storm, de halve lading is al overboord gegooid maar het heeft niets geholpen. Wat me opvalt is dat de bemanning van het schip door Jona's ongehoorzaamheid in moeilijkheden worden gebracht, ongelovigen ondervinden de gevolgen van een gelovige die niet wil doen wat God van hem vraagt. Dat is een slechte zaak zouden we zeggen. En het lot viel op Jona... En ineens heeft hij de kans om te vertellen wat er aan de hand is en hij doet het! Het is nooit te laat om te getuigen van je geloof - al moest Jona erbij vertellen dat hij niet wilde luisteren en dat zij door zijn gedrag nu in de problemen zaten. En hij neemt de consequenties: Gooi mij maar overboord. En de storm gaat liggen, hé dat hebben de andere opvarenden toch op moeten merken. Ja, dat klopt, ze gaan zelfs de Heer aanroepen, wat een mooi gevolg van een ongehoorzame actie.....

En dan stuurt de Heer een grote vis. Die moet gewoon luisteren, heeft niets in te brengen (zoals Jona wél de mogelijkheid nam een andere kant op te gaan.) En Jona wordt opgeslokt, zit drie dagen en nachten in de buik van die vis, wordt daarna aan land gespuwd. Hij heeft wel wat te denken gehad die drie dagen - en waar hij toe kwam lees je in Jona 2. Een mooi gedeelte wat je eigenlijk niet zo kent als je Jona alleen kent van de bijbelse geschiedenis op school.
En God sprak tot de vis... Hij maakt persoonlijk een einde aan de beproeving, het donkere dal van de dood... waar Jona dacht dat de levensadem hem zou verlaten maar God hem redt. Hierin is Jona een type van de Here Jezus, dat kan dus ook als die persoon het er verder in zijn leven niet zo geloofwaardig afbrengt.

Dan wil hij wel naar Ninevé - die drie dagen donkerheid, het afgesneden zijn van de gewone wereld, heeft dan toch resultaat. En daar ben je niet zomaar, het is een hele reis. En daar aangekomen is Ninevé nogal aan de maat, je hebt alleen al drie dagen nodig om er doorheen te lopen....

Dit is Jona's nieuwe begin en het lijkt nu allemaal goed te komen. Dat komt het ook wel met Ninevé maar Jona is nog aardig zelfzuchtig. Eigenlijk wil hij graag dat de stad wordt omgekeerd - een echte actie vanuit de hemel, zoals bij Sodom en Gomorra - alleen: de mensen bekeren zich. Dat valt hem tegen... al zijn werk voor niks! Jona is hier eigenlijk meer als een soort wraaknemende God, juist zoals ongelovigen Hem vaak zien. Maar deze geschiedenis laat zien dat God liefde is - al is er bekering nodig om het oordeel te ontlopen.
God gaat nu niet preken maar doet iets anders: de wonderboom die in één nacht opschiet, en daarna verdort - want Hij beschikte deze keer een klein diertje: een worm. Wat vervelend want Jona kon er net zo mooi in de schaduw zitten om in alle rust te kijken hoe Ninevé verwoest zou worden... Maar nee, het feest gaat niet door, de stad blijft gespaard. De boom verdort... en Jona moppert daar flink op.

Lessen

Het is hier niet duidelijk of Jona nu Gods les oppakt. Hij zegt wel dat hij wist dat God groot is van goedertierenheid en trouw, maar alleen als smoes om aan te geven dat hij eigenlijk niet die grote reis had hoeven ondernemen. Maar als God zonder meer de stad had gespaard, had Hij de zonde als het ware goedgekeurd.. het laten bestaan... maar daarvoor was het nog niet de tijd in het OT, zoals Hij nu in deze genadetijd de zonde laat bestaan - al bewijst Hij na bekering op de prediking van Jona de hele stad genade. 

In het laatste vers wordt Jona als het ware de mond gesnoerd. God legt daar het accent op een aspect waar mensen vaak moeite mee hebben: dat er zoveel onschuldige kinderen zijn die aan allerlei ellende blootstaan en zelfs sterven. Kleine kinderen en veel vee worden expliciet genoemd als reden om de stad te willen sparen. Honderdtwintigduizend mensen, die het onderscheid niet kennen tussen hun rechterhand en hun linkerhand lijkt me een omschrijving voor die mensen die nog niet het verstand hebben om verschil tussen rechter en linkerhand te weten: jonge kinderen nog zonder eigen verantwoordelijkheid maar ook mensen zonder (bepaald) verstandelijke vermogen. God ziet hen en kent hen. Ook al die kinderen in Afrika die de hongerdood sterven, alle onschuldige babies die zelfs vóór de geboorte al worden gedood. O.a. op grond van deze tekst geloof ik dat zij nog geen verantwoording van daden af kunnen leggen en dat ook niet hoeven. Hun zonden zijn in 'onwetendheid gepleegd' en ook daar had je een offer voor in Israël: het zondoffer. Dat zondoffer is een aspect van Jezus' offer aan het kruis, ook met terugwerkende kracht genoeg voor al die onschuldige mensjes die jong sterven... dat zij gered zijn.

In dit bijbelverhaal zie je duidelijk dat God het volledige overzicht heeft. Opvallend en ook wel herkenbaar vind ik dat Hij bijna nog het 'drukst' is (menselijk gezegd), met eigenwijze gelovigen die hun eigen weg gaan, weer teruggebracht moeten worden en vervolgens nog hun eigen oordeel klaarhebben over wat er moet gebeuren.
En toch wordt door de prediking van zo'n profeet een hele stad gered. Onvoorstelbaar!

De 10 mooiste bijbelverhalen

We kennen bijna allemaal bepaalde bijbelverhalen of we nu gelovig zijn of niet. Misschien had je vroeger op school een meester of juf die zo mooi kon vertellen dat je er speciale herinneringen aan hebt, ik wel. :) Ook zit het in onze 'christelijke cultuur' - of wat daar nog van over is ... een reden om je kind nog naar een christelijke school te sturen (al heb je zelf niet veel meer met geloven) want zo leren ze toch de verhalen die ik zelf nog ken, waar natuurlijk ook een goede moraal inzit.

In Zwolle kon je dit voorjaar stemmen op je favoriete Bijbelverhaal. De meer dan 5000 stemmen zijn inmiddels allang geteld en elke maand van september tot juni, wordt een gekozen verhaal bekendgemaakt. En hoewel ik al een maand achterloop en de verhalen van oktober en november inmiddels ook bekend zijn, vond ik het idee om elke maand een blogje te wijden aan het betreffende verhaal, té aardig om te laten liggen.
Voor mezelf vind ik het ook leuk om te kijken naar wat ikzelf eigenlijk pas láter in de geschiedenissen heb gevonden - en misschien zie ik nog wel nieuwe dingen - want de droge feiten kennen de meeste mensen natuurlijk wel.

Mijn eigen kinderen heb ik altijd veel muziek laten horen waarbij bijbelverhalen ook vaak het onderwerp waren. Tegenwoordig gaat dit zelfs wel omgekeerd en laten ze míj wat horen... Wie weet vul ik m'n blogjes daar nog mee aan.


Klik hier voor mijn eerste blogje in deze reeks waarin ik wat over Jona vertel.
Deze geschiedenis is namelijk het bijbelverhaal wat op de tiende plaatst is geëindigd.
Hier het verhaal dat op de negende plek staat: Adam en Eva.

Op de achtste plek staat Esther: klik hier.

En hier lees je over Jozef, het verhaal op de zevende plek
Op de zesde plek (hier) gaat het om de gelijkenis van de Barmhartige Samaritaan,
De gelijkenis van de verloren zoon staat hier op de vijfde plek en is daarmee ook één van