Jobs tijding

serie 'lijden' 4

Een Jobs-tijding, het is een gevleugelde uitdrukking, vanuit de Bijbel die algemeen bekend is geworden. En als je leest wat Job allemaal meemaakt, is het helemaal duidelijk waarom hij geassocieerd wordt met rampspoed, want er werd hem niets bespaard - behalve de dood.
Daarom 'mag' Job niet ontbreken in mijn blogjes die ik schrijf over 'lijden nu'...

Het hele boek Job staat vol met wat hem overkomt - en dan bedoel ik ook allerlei goed bedoelde adviezen en verklaringen van vrienden om hem heen. En júist wat hij meemaakt van de kant van zijn vrienden (maar ook zijn vrouw kan er wat van! 'zeg God toch vaarwel!') draagt - misschien nog wel méér dan zijn lichamelijke pijn  - bij aan de zo zware last van zijn lijden.

-o-o-o-o-o-o-o-o-

Hoe herkenbaar is dat - de haast ingebakken behoefte om te verklaren waarom er moeilijke dingen gebeuren en er lijden is, ook als we het zien bij anderen. Zo hopen we er 'grip' op te kunnen krijgen.
Dat was ook de reden dat ik deze 'serie' startte; ik begreep God helemaal niet (meer) in wat er gebeurde in een mensenleven ... maar, ik zag inmiddels: God is God, en laat Hem dan ook God zijn!

Hier bij Jobs vrienden is een andere variant te zien. Zij hebben de insteek: 'Job, wat er nu gebeurt... we zullen wel eens even vertellen waarom jij zo moet lijden...!'
Het is het verhaal van de betweters en de veroordelende toeschouwers.

Zij komen bij hem zitten en zwijgen eerst een tijd. Zwijgen kan goed zijn, samen stil zijn in het aanschouwen wat er gebeurt. Maar toch, daarna komt de woordenvloed los.

Want zijn vrienden denken God zó goed te kennen, dat ze daarom alles kunnen verklaren - inclusief hoe het met Job zelf is gesteld (ja, zulke mensen bestaan er blijkbaar echt!)

maar wie God helemaal denkt te kennen, laat Hem evenmin God zijn 

Je verlaagt Hem dan (via je kennis óver Hem) tot je eigen menselijke niveau ... En de vrienden hebben God en iedereen om hen heen in hun broekzak, al zeggen ze dat God groot en almachtig is.

Het kan niet anders of je gaat je dan een oordeel aanmatigen, omdat je op Gods stoel gaat zitten. Hoogmoed! want wie zou dat ooit kunnen - en terwijl je alles denkt te weten, ontbreekt de zelfkennis. Waardoor je het belangrijkste mist, namelijk het inzicht dat we allemaal leven van genade.
En zonder dat (het weten wie je zelf bent) kun je dacht ik, nooit echt met een ander meevoelen, want als je de genade niet kent, ken je ook de liefde niet.

Het is zo moeilijk om echt stil te zijn, bij het zien en mee-maken van lijden, zonder te willen verklaren of te beoordelen. Begrijpen waarom er moeilijke dingen gebeuren in iemands leven, het is onmogelijk - laat staan dat je als buitenstaander er een oordeel over kunt vormen. Want wij mensen zien wat voor ogen is en geen centimeter verder.

Maar juist het méé willen lijden, is wat iemand die lijdt (zoals hier Job) nodig heeft.
In de woorden van Henry Nouwen:

"When we honestly ask ourselves which person in our lives mean the most to us,
we often find that it is those who, instead of giving advice, solutions, or cures, 

have chosen rather to share our pain and touch our wounds with a warm and tender hand.
The friend who can be silent with us in a moment of despair or confusion,
who can stay with us in an hour of grief and bereavement, 

who can tolerate not knowing, not curing, not healing and face with us the reality of our powerlessness, that is a friend who cares."

-o-o-o-o-o-o-o-o-

En Job wordt door hen gewogen en te licht bevonden, want alles wat hij meemaakt kán niet anders dan het gevolg zijn, van iets wat hij heel erg verkeerd heeft gedaan... en helaas bestaat die gedachte ook nu nog.

Wat er eigenlijk gebeurt is dat de vrienden van Job 'lijden' niet accepteren als iets onbegrijpelijks wat God kan toelaten ... en als iets wat henzelf ook zou kunnen overkomen.

Maar lijden hóórt blijkbaar bij het leven van iemand die God echt wil dienen! Als je geen lijden meemaakt als gelovige (en dat kan op allerlei manieren!) dan heb je niets te worstelen met God, zoals Job ook worstelt met God en de zin van zijn bestaan ter discussie stelt ...
En juist in het gevecht met Hem, leer je te accepteren wat Hij toelaat al kan daar heel wat tijd overheen gaan. Leer je Hem God te laten zijn, door jezelf - uiteindelijk - over te geven, al is dat steeds weer noodzakelijk.

Het lijden aanvaarden is willen sterven aan jezelf

en dat geldt evenzeer voor de toeschouwers

Dan is het niet meer belangrijk of je God begrijpt en (theologisch) kan verklaren waarom lijden ons overkomt. En leer je Zijn genade heel anders, misschien wel dan pas écht kennen.

En ontdek je uiteindelijk, net als Job, dat vóórdat je lijden meemaakte, je God eigenlijk alleen maar kende van horen zeggen .... vanuit de verte. Maar nu is het anders geworden.
Er viel me ineens ook iets bijzonders op bij wat er volgt.
Dat Job dubbel werd gezegend na al zijn beproevingen wist ik natuurlijk al, maar het was zijn lijden waardoor hij uiteindelijk kon zeggen:

... nu heb ik U gezien met eigen ogen

Met andere woorden: niet door allerlei aardse zegeningen maar door lijden heen, leren we God dieper kennen in Zijn genade en grootheid; je zou zelfs kunnen zeggen dat het de enige manier is, om God te mogen zien.

Ik hoop dat we als gelovigen allemaal de keus willen maken om die weg te gaan, die we vanuit onszelf nooit zouden kiezen, maar die uiteindelijk de grootste geestelijke zegen in zich heeft.

(dit is Job bekeken vanuit het gezichtspunt van zijn vrienden, de mensen om hem heen -

er is nog veel meer over te zeggen, wie weet komt dat een andere keer)