Jobs tijding

serie 'lijden' 4

Een Jobs-tijding, het is een gevleugelde uitdrukking, vanuit de Bijbel die algemeen bekend is geworden. En als je leest wat Job allemaal meemaakt, is het helemaal duidelijk waarom hij geassocieerd wordt met rampspoed, want er werd hem niets bespaard - behalve de dood.
Daarom 'mag' Job niet ontbreken in mijn blogjes die ik schrijf over 'lijden nu'...

Het hele boek Job staat vol met wat hem overkomt - en dan bedoel ik ook allerlei goed bedoelde adviezen en verklaringen van vrienden om hem heen. En júist wat hij meemaakt van de kant van zijn vrienden (maar ook zijn vrouw kan er wat van! 'zeg God toch vaarwel!') draagt - misschien nog wel méér dan zijn lichamelijke pijn  - bij aan de zo zware last van zijn lijden.

-o-o-o-o-o-o-o-o-

Hoe herkenbaar is dat - de haast ingebakken behoefte om te verklaren waarom er moeilijke dingen gebeuren en er lijden is, ook als we het zien bij anderen. Zo hopen we er 'grip' op te kunnen krijgen.
Dat was ook de reden dat ik deze 'serie' startte; ik begreep God helemaal niet (meer) in wat er gebeurde in een mensenleven ... maar, ik zag inmiddels: God is God, en laat Hem dan ook God zijn!

Hier bij Jobs vrienden is een andere variant te zien. Zij hebben de insteek: 'Job, wat er nu gebeurt... we zullen wel eens even vertellen waarom jij zo moet lijden...!'
Het is het verhaal van de betweters en de veroordelende toeschouwers.

Zij komen bij hem zitten en zwijgen eerst een tijd. Zwijgen kan goed zijn, samen stil zijn in het aanschouwen wat er gebeurt. Maar toch, daarna komt de woordenvloed los.

Want zijn vrienden denken God zó goed te kennen, dat ze daarom alles kunnen verklaren - inclusief hoe het met Job zelf is gesteld (ja, zulke mensen bestaan er blijkbaar echt!)

maar wie God helemaal denkt te kennen, laat Hem evenmin God zijn 

Je verlaagt Hem dan (via je kennis óver Hem) tot je eigen menselijke niveau ... En de vrienden hebben God en iedereen om hen heen in hun broekzak, al zeggen ze dat God groot en almachtig is.

Het kan niet anders of je gaat je dan een oordeel aanmatigen, omdat je op Gods stoel gaat zitten. Hoogmoed! want wie zou dat ooit kunnen - en terwijl je alles denkt te weten, ontbreekt de zelfkennis. Waardoor je het belangrijkste mist, namelijk het inzicht dat we allemaal leven van genade.
En zonder dat (het weten wie je zelf bent) kun je dacht ik, nooit echt met een ander meevoelen, want als je de genade niet kent, ken je ook de liefde niet.

Het is zo moeilijk om echt stil te zijn, bij het zien en mee-maken van lijden, zonder te willen verklaren of te beoordelen. Begrijpen waarom er moeilijke dingen gebeuren in iemands leven, het is onmogelijk - laat staan dat je als buitenstaander er een oordeel over kunt vormen. Want wij mensen zien wat voor ogen is en geen centimeter verder.

Maar juist het méé willen lijden, is wat iemand die lijdt (zoals hier Job) nodig heeft.
In de woorden van Henry Nouwen:

"When we honestly ask ourselves which person in our lives mean the most to us,
we often find that it is those who, instead of giving advice, solutions, or cures, 

have chosen rather to share our pain and touch our wounds with a warm and tender hand.
The friend who can be silent with us in a moment of despair or confusion,
who can stay with us in an hour of grief and bereavement, 

who can tolerate not knowing, not curing, not healing and face with us the reality of our powerlessness, that is a friend who cares."

-o-o-o-o-o-o-o-o-

En Job wordt door hen gewogen en te licht bevonden, want alles wat hij meemaakt kán niet anders dan het gevolg zijn, van iets wat hij heel erg verkeerd heeft gedaan... en helaas bestaat die gedachte ook nu nog.

Wat er eigenlijk gebeurt is dat de vrienden van Job 'lijden' niet accepteren als iets onbegrijpelijks wat God kan toelaten ... en als iets wat henzelf ook zou kunnen overkomen.

Maar lijden hóórt blijkbaar bij het leven van iemand die God echt wil dienen! Als je geen lijden meemaakt als gelovige (en dat kan op allerlei manieren!) dan heb je niets te worstelen met God, zoals Job ook worstelt met God en de zin van zijn bestaan ter discussie stelt ...
En juist in het gevecht met Hem, leer je te accepteren wat Hij toelaat al kan daar heel wat tijd overheen gaan. Leer je Hem God te laten zijn, door jezelf - uiteindelijk - over te geven, al is dat steeds weer noodzakelijk.

Het lijden aanvaarden is willen sterven aan jezelf

en dat geldt evenzeer voor de toeschouwers

Dan is het niet meer belangrijk of je God begrijpt en (theologisch) kan verklaren waarom lijden ons overkomt. En leer je Zijn genade heel anders, misschien wel dan pas écht kennen.

En ontdek je uiteindelijk, net als Job, dat vóórdat je lijden meemaakte, je God eigenlijk alleen maar kende van horen zeggen .... vanuit de verte. Maar nu is het anders geworden.
Er viel me ineens ook iets bijzonders op bij wat er volgt.
Dat Job dubbel werd gezegend na al zijn beproevingen wist ik natuurlijk al, maar het was zijn lijden waardoor hij uiteindelijk kon zeggen:

... nu heb ik U gezien met eigen ogen

Met andere woorden: niet door allerlei aardse zegeningen maar door lijden heen, leren we God dieper kennen in Zijn genade en grootheid; je zou zelfs kunnen zeggen dat het de enige manier is, om God te mogen zien.

Ik hoop dat we als gelovigen allemaal de keus willen maken om die weg te gaan, die we vanuit onszelf nooit zouden kiezen, maar die uiteindelijk de grootste geestelijke zegen in zich heeft.

(dit is Job bekeken vanuit het gezichtspunt van zijn vrienden, de mensen om hem heen -

er is nog veel meer over te zeggen, wie weet komt dat een andere keer)

Van God los, de goede oplossing?

serie 'lijden' 3

Een paar dagen geleden las ik een opvallende uitspraak, in een artikel dat ging over een voorganger die in een crisis terecht kwam (dat gaat ook hen niet voorbij - en dat is op een bepaalde manier maar goed ook, want wat heb je aan perfecte voorgangers?)

Maar juist als voorganger was dat ook wel even schrikken, want je hoort andere gelovigen op het goede spoor te zetten en hoe kan je dat nog als je zelf het spoor even bijster bent? Niet gemakkelijk. Tot hij een bijzonder advies kreeg:

Laat God los! (Kan dat goed uitpakken dan?)

Ja, dat kan vreemd overkomen. God los laten en zónder Hem verder gaan. Is dat iets wat zou kunnen helpen of wordt het anders bedoeld dan het op het eerste gezicht lijkt?

Toen ik er eens over nadacht zag ik dat deze opmerking eigenlijk alles te maken heeft met God God laten zijn (waar ik het de vorige keer over had)
'Hem los laten' kun je toch ook zien als: los laten wat mijn beeld is over hoe God is en wat Hij zou moeten dóen, vooral in moeilijke situaties.
En is hier de boodschap, laat God los... Pin Hem niet vast op hoe wij vinden dat Hij wél of niet zou moeten handelen.

o-o-o-o-o-o-o-o-o

Als wij God niet begrijpen komt dat toch vaak doordat wij op een menselijke manier naar Hem kijken; we hebben een ideaalbeeld van God als Vader en vervolgens vullen we dat alles voor Hem in ... (waar ik zo mee zat, want het matchte niet met wat ik zag gebeuren) Zo moet Hij aan ons beeld en aan onze verwachtingen voldoen.

Maar Hij is geen mens zoals wij dat zijn, en Zijn gedachten zijn dan ook véél hoger dan onze gedachten.
En dit is blijkbaar het blogje van de quotes, want er komt ineens weer eentje bovendrijven die hetzelfde zegt:

Als je werkelijk gelooft dat God Go(e)d is, 

laat Hem dan de dingen doen die Hij doet!

(Hansees)

Ja, dát is ten diepste Hem los laten... en steeds opnieuw noodzakelijk. En in hoeverre ik dat loslaten kan (zag ik nu), precies zóver kan ik Hem ook vertrouwen - kan ik vertrouwen dat Hij goed is en dat Hij daarom ook weet wat goed voor óns is.
Bovenstaande quote zou ik even aan willen vullen met 'onze dingen' waarmee we Hem (en daarmee onszelf) vaak in de weg zitten:

Laat Hem dan de dingen doen die Hij doet en dwing Hem - in je gedachten of gebeden - niet tot iets anders.

En dat is het moeilijkste. Want durf ik dit, zelfs als Hij dingen toelaat die wij in de verste verte niet begrijpen en die ons pijn doen? En pijn en verdriet kunnen we moeilijk rijmen met God zelf ... mijn gevoel protesteert tegen pijn en lijden.
Toch heeft God meer met pijn te maken dan we zouden denken, want ook Hijzelf is pijn en verdriet niet uit de weg gegaan ...

Als we die twee kanten zien, dat Hij wéét waar we doorheen gaan, omdat Hij een God is die hoog boven alle situaties staat en het overziet - maar dat Hij tegelijkertijd een God is die mens is geworden en aan den lijve heeft ondervonden - en daarom ook wéét - wat het is: eenzaamheid, verdriet, pijn en lijden mee te maken ....

Dan is dat des te meer reden, om het aan te durven Hem te vertrouwen en Hem de dingen te laten doen die Hij doet.

Geen verzet meer ... en voor mij betekent dat: geen innerlijk verzet meer tegen wat ik zag en zie, wat God laat gebeuren in het leven van Zijn kinderen ...
Al is die overgave iets wat in de praktijk steeds weer opnieuw nodig is. Ik denk totdat ons leven hier voorbij is.

Nu toch even één tekst, omdat die eigenlijk hetzelfde zegt; een tekst die ik altijd al wel kende maar die ik nu weer opnieuw leer begrijpen:

Laat af .... en weet dat Ik God ben! 

Psalm 46: 11

Oftewel, laat los! Andere vertalingen zeggen: 

Staak de strijd (want dat is het!)
Geef het op
Be still - and know that I am God. 

Ja, dan daarna weten dat Hij God is. Dit 'weten' kun je ook alléén dan met je hart aanvaarden als je de strijd opgeeft.

En al is ons hart dan nog onrustig, toch kunnen we telkens weer, stil worden.

Is God niet eerlijk?

serie 'lijden' 2

Dit is mijn tweede blogje waar ik - al zoekende - iets probeer te zeggen over de vraag waarom er zoveel lijden NU is, voor gelovigen.
En dat feit op zich wist ik natuurlijk allang en had er ook wel mijn gedachten over.

Ten eerste ben ik nooit iemand geweest van 'half gedoe' wat betreft geloof en vertrouwen in God. Het was alles of niets, bijvoorbeeld bij de vraag wie Jezus is. En waren er voor mij altijd twee opties: óf Hij is inderdaad Gods Zoon en zijn claims zijn waar ... of Hij is het niet, maar dan heeft Hij wel heel veel onzin verkocht en waar blijft dan zijn betrouwbaarheid?

Op die manier keek ik ook tegen lijden en moeilijkheden aan waar ik mee te maken kreeg. Ook dan was het 'alles of niets': óf je zegt God vaarwel omdat er dingen te zwaar voor je zijn om te dragen .. geen probleem meer met Hem en daardoor geen strijd meer over de waarom vraag... Of je komt kom je tot aanvaarding, al kan het een hele lange kronkelige weg zijn vol obstakels om uiteindelijk zover te komen ....
En ik was altijd rechtstreeks voor de tweede optie gegaan, want wat zou ik zonder God moeten beginnen?

Maar nu, ineens wist ik het niet meer, en ik zwierf eigenlijk ergens tussen het alles of niets in het rond, en mijn zicht was helemaal weg (ja, later snappen we het, maar daar had ik nu niets aan!) 
Heel verwarrend allemaal en hoe kon ik uit die impasse komen...

o-o-o-o-o-o-o-o-o-o

In dit blogje wil ik een uitspraak noemen die ik hoorde in een film, een uitspraak die bij mij bleef haken. 
En als in een flits, zag ik even een ander beeld dan een Vader die zijn kinderen maar liet aanmodderen ... 

Het gaat om de tekst van een lied wat ik ken van Amy Grant, maar ik ontdekte dat de schrijver Rich Mullins is. En hij zegt in dat lied 'Doubly good to you' iets over de dankbaarheid voor al het goede wat God ons geeft. Speciaal als je iemand hebt ontmoet die je liefde en tederheid heeft gegeven. Ja, als je de persoon hebt gevonden die echt trouw is, dank dan de Heer, want dan heeft Hij je dubbel gezegend:

And if you find a love that’s tender
If you find someone who’s true
Thank the Lord
He’s been doubly good to you

De radio-interviewer in de film merkt op, dat dit wel een aardig wreed lied is voor Rich. Want terwijl hij het eigenlijk schreef voor zijn eigen huwelijk, is zijn relatie is op een pijnlijke manier verbroken, hij is weer alleen ... dus God heeft hem niet dubbel gezegend??

Hierop antwoordt Rich:

"Well, God doesn't have to be singly good to any of us.
We all have it better than we deserve so ...
we should be thankfull for what we have."

(God hoeft voor niemand van ons, zelfs niet in het enkelvoud goed te zijn...we hebben het 
allemaal beter dan we verdienen, dus ...laten we dankbaar zijn voor wat we hebben)

Hé, dat is wel een heel bijzonder gezichtspunt wat hij laat zien in zijn reactie op een haast vrijpostige vraag, die ik niet eens zou durven stellen.
Het is een blik die niet kijkt naar wat er niet (meer) is - de dubbele zegen - , maar een blik die ziet en opmerkt wie God is. Iemand van Wie wij niets kunnen eisen, want Hij is ons als mensen niets verplicht. Wat wij ontvangen in dit leven is gegeven vanuit zijn goedheid. En Hij beslist wat Hij ons, jou en mij, geeft als zegen ... 

Het was een héél andere invalshoek dan een Vader die belooft voor zijn kinderen te zorgen, maar die dat voor ons gevoel, in bepaalde gevallen héél anders zou moeten doen. 

o-o-o-o-o-o-o-o-o

Ja, het is zo, je hemelse Vader is ook God. Die zich niet bij ons hoeft te verantwoorden waarom er dingen gebeuren die niet te begrijpen zijn, en waarom het de ene gelovige voor de wind lijkt te gaan en de andere niet.
Hij geeft zijn kinderen ook niet allemaal dezelfde talenten, dezelfde omstandigheden, dezelfde uitdagingen of zegeningen...

Nee, God is niet eerlijk, Hij doet als Vader niet aan 'gelijke behandeling' ... Ieder heeft toch ook een ander pakket meegekregen in zijn of haar leven. Waar we het mee moeten doen...
Vergelijken is daarom ook niet mogelijk. Heb daar zelfs nog nooit aan gedacht, laat stáán dat ik God ter verantwoording zou roepen (terwijl ik wel wat te vergelijken heb ...)

Maar betrof het ánderen (zoals ook nu het geval was) vond ik het veel moeilijker om het grote verschil te aanvaarden dat er kan zijn in omstandigheden van gelovigen. 

Bijvoorbeeld jaren geleden toen ik al drie kinderen had, was er in mijn nabije omgeving een stel dat maar geen kinderen kreeg en toen er eindelijk een zwangerschap was, werd het kindje dood geboren. Mijn eigen baby was nog nooit zo pijnlijk levend geweest als toen...

Niet eerlijk is hoe wij als mensen tegen zo'n situatie aankijken.
Maar zoals Rich al in zijn antwoord liet zien, dat hoeft Hij ook niet te zijn, want Hij is God ... 

Ook het feit dat het de 'goddelozen' voorspoed hebben en dat juist de rechtvaardigen lijden lijkt vaak ook zo oneerlijk. Maar sinds het mis ging in het paradijs, is het leven lijden geworden. (Hier kom ik vast een andere keer nog wel op terug)

De uitspraak van Rich in de film, was een eerste aanzet om mijn verwarring over wat God allemaal toelaat in een mensenleven, wat te boven te kunnen komen. De situatie waar ik mee te maken had was nog steeds nét zo moeilijk, maar ik kon even weer een andere blik hebben op wie God is ... 

Niet dat ik daarmee al het antwoord heb gevonden - dat komt er ook niet. (Nu ook even geen Bijbelteksten over dit onderwerp, want die ken ik allemaal wel en heb ze in mijn blogs al vaker aangehaald.)

Maar het gezichtspunt dat onze hemelse Vader ook God is, was mij onverwachts en uit onverwachte hoek behulpzaam, om over 'lijden nu' na te denken.
En er een weg in proberen vinden ...

Je hemelse Vader weet het ... ?

serie 'lijden' 1

Dit blogje wordt geen gemakkelijk verhaal - een verhaal waarvan we aan het eind met een gevoel van 'ja, dat is zo!' stoppen met lezen. Nee, want waar ik het over wil hebben is iets waar niet zo makkelijk een antwoord op te geven is.
Daarom was ik er ook al heel lang mee bezig en duurde het een hele tijd voordat ik het nu eindelijk plaats als eerste van een reeks....

Ik wilde het (weer) hebben over 'lijden' omdat we er allemaal vroeg of laat mee te maken hebben. Al willen we liever de kant benadrukken dat God voor ons zorgt, toch zijn er omstandigheden waarbij het allemaal niet zo duidelijk (meer) is.

Dat je leven als gelovige niet altijd over rozen gaat was me wel bekend en daar kijk ik niet van op. Geloven in God geeft je geen garanties dat alles makkelijk en zonder problemen zal verlopen, en dan spreek ik uit ervaring. 
Toch heb ik in mijn leven meer dan eens gezien dat we ontvingen wat we nodig hadden. En al was het meestal op een andere manier dan ik dacht, er wérd voor mij en mensen in mijn omgeving gezorgd.

o-o-o-o-o-o-o-o-o

Maar ineens speelden er vragen op die ik nog nooit zó concreet heb gehad ... vragen die op me af kwamen toen bepaalde moeilijke omstandigheden mij zo raakten dat ik de zin van dat lijden wat ik zag, niet meer kon behappen. Omdat het absoluut niet te begrijpen en te volgen is, wat er in het leven van een gelovige kan gebeuren. 

Een gedeelte uit Matteus 6 wat ik daarna tegenkwam, was eerder voor mij altijd een prachtig stukje uit de Bijbel. Maar het kinderlijk vertrouwen wat eruit naar voren komt, was wel heel erg in tegenspraak met de situatie waar ik nu mee te maken had. En dit mooie stukje werd voor mij ineens 'niet te vatten'. Een heel vreemde gewaarwording. 

We zien daar Jezus met zijn discipelen in gesprek als ze bezorgd zijn over hun aardse behoeften, of daar wel in voorzien gaat worden, zoals eten, drinken, kleding...
En Hij zegt het hen daar heel simpel: "Uw hemelse Vader weet wat u behoeft". Want ook de leliën op het veld en de vogels krijgen wat ze nodig hebben en hebben jullie niet veel meer waarde?

 Je hemelse Vader weet wat je nodig hebt

En dat zinnetje sprong er ineens voor mij uit. Want God wist wat er nodig was - maar het leek teveel gevraagd. Want dat moeilijke, in mijn ogen te zware lijden ... is dat wat iemand nodig heeft?  
Het kwam mij voor dat een aardse vader allang gezorgd had dat er het een en ander geregeld werd. Zodat alles meer te 'handelen' zou zijn. 

... maar God bleef stil

Dat was iets waar ik niet uitkwam, hoe lang ik er ook over nadacht.
Je kunt bij dit moeilijke onderwerp, namelijk wel mooie gedachten hebben over later, als we zullen begrijpen waaróm er zoveel lijden is voor Gods kinderen. 

Maar wat kun je daar nu mee (terwijl je er middenin zit...)

Dat is de vraag die ik wil stellen over het onderwerp lijden nu, waar ik zo mee geconfronteerd werd.

o-o-o-o-o-o-o-o-o

De volgende blogjes in deze 'reeks' zullen gaan over wat je daarop zou kunnen zeggen. Al bedoel ik daarmee zeker niet dat ik de antwoorden ga vinden die voor ons bevredigend zijn.
Dit onderwerp leent zich niet echt tot het vinden van sluitende antwoorden en conclusies.
Maar wel wil ik er graag verder over nadenken wat voor blik je er nu op zou moeten hebben om deze moeilijke zaken enigszins te kunnen 'handelen'...
En hoop ook dat ook anderen hier iets aan zullen hebben.