Jobs tijding

serie 'lijden' 4

Een Jobs-tijding, het is een gevleugelde uitdrukking, vanuit de Bijbel die algemeen bekend is geworden. En als je leest wat Job allemaal meemaakt, is het helemaal duidelijk waarom hij geassocieerd wordt met rampspoed, want er werd hem niets bespaard - behalve de dood.
Daarom 'mag' Job niet ontbreken in mijn blogjes die ik schrijf over 'lijden nu'...

Het hele boek Job staat vol met wat hem overkomt - en dan bedoel ik ook allerlei goed bedoelde adviezen en verklaringen van vrienden om hem heen. En júist wat hij meemaakt van de kant van zijn vrienden (maar ook zijn vrouw kan er wat van! 'zeg God toch vaarwel!') draagt - misschien nog wel méér dan zijn lichamelijke pijn  - bij aan de zo zware last van zijn lijden.

-o-o-o-o-o-o-o-o-

Hoe herkenbaar is dat - de haast ingebakken behoefte om te verklaren waarom er moeilijke dingen gebeuren en er lijden is, ook als we het zien bij anderen. Zo hopen we er 'grip' op te kunnen krijgen.
Dat was ook de reden dat ik deze 'serie' startte; ik begreep God helemaal niet (meer) in wat er gebeurde in een mensenleven ... maar, ik zag inmiddels: God is God, en laat Hem dan ook God zijn!

Hier bij Jobs vrienden is een andere variant te zien. Zij hebben de insteek: 'Job, wat er nu gebeurt... we zullen wel eens even vertellen waarom jij zo moet lijden...!'
Het is het verhaal van de betweters en de veroordelende toeschouwers.

Zij komen bij hem zitten en zwijgen eerst een tijd. Zwijgen kan goed zijn, samen stil zijn in het aanschouwen wat er gebeurt. Maar toch, daarna komt de woordenvloed los.

Want zijn vrienden denken God zó goed te kennen, dat ze daarom alles kunnen verklaren - inclusief hoe het met Job zelf is gesteld (ja, zulke mensen bestaan er blijkbaar echt!)

maar wie God helemaal denkt te kennen, laat Hem evenmin God zijn 

Je verlaagt Hem dan (via je kennis óver Hem) tot je eigen menselijke niveau ... En de vrienden hebben God en iedereen om hen heen in hun broekzak, al zeggen ze dat God groot en almachtig is.

Het kan niet anders of je gaat je dan een oordeel aanmatigen, omdat je op Gods stoel gaat zitten. Hoogmoed! want wie zou dat ooit kunnen - en terwijl je alles denkt te weten, ontbreekt de zelfkennis. Waardoor je het belangrijkste mist, namelijk het inzicht dat we allemaal leven van genade.
En zonder dat (het weten wie je zelf bent) kun je dacht ik, nooit echt met een ander meevoelen, want als je de genade niet kent, ken je ook de liefde niet.

Het is zo moeilijk om echt stil te zijn, bij het zien en mee-maken van lijden, zonder te willen verklaren of te beoordelen. Begrijpen waarom er moeilijke dingen gebeuren in iemands leven, het is onmogelijk - laat staan dat je als buitenstaander er een oordeel over kunt vormen. Want wij mensen zien wat voor ogen is en geen centimeter verder.

Maar juist het méé willen lijden, is wat iemand die lijdt (zoals hier Job) nodig heeft.
In de woorden van Henry Nouwen:

"When we honestly ask ourselves which person in our lives mean the most to us,
we often find that it is those who, instead of giving advice, solutions, or cures, 

have chosen rather to share our pain and touch our wounds with a warm and tender hand.
The friend who can be silent with us in a moment of despair or confusion,
who can stay with us in an hour of grief and bereavement, 

who can tolerate not knowing, not curing, not healing and face with us the reality of our powerlessness, that is a friend who cares."

-o-o-o-o-o-o-o-o-

En Job wordt door hen gewogen en te licht bevonden, want alles wat hij meemaakt kán niet anders dan het gevolg zijn, van iets wat hij heel erg verkeerd heeft gedaan... en helaas bestaat die gedachte ook nu nog.

Wat er eigenlijk gebeurt is dat de vrienden van Job 'lijden' niet accepteren als iets onbegrijpelijks wat God kan toelaten ... en als iets wat henzelf ook zou kunnen overkomen.

Maar lijden hóórt blijkbaar bij het leven van iemand die God echt wil dienen! Als je geen lijden meemaakt als gelovige (en dat kan op allerlei manieren!) dan heb je niets te worstelen met God, zoals Job ook worstelt met God en de zin van zijn bestaan ter discussie stelt ...
En juist in het gevecht met Hem, leer je te accepteren wat Hij toelaat al kan daar heel wat tijd overheen gaan. Leer je Hem God te laten zijn, door jezelf - uiteindelijk - over te geven, al is dat steeds weer noodzakelijk.

Het lijden aanvaarden is willen sterven aan jezelf

en dat geldt evenzeer voor de toeschouwers

Dan is het niet meer belangrijk of je God begrijpt en (theologisch) kan verklaren waarom lijden ons overkomt. En leer je Zijn genade heel anders, misschien wel dan pas écht kennen.

En ontdek je uiteindelijk, net als Job, dat vóórdat je lijden meemaakte, je God eigenlijk alleen maar kende van horen zeggen .... vanuit de verte. Maar nu is het anders geworden.
Er viel me ineens ook iets bijzonders op bij wat er volgt.
Dat Job dubbel werd gezegend na al zijn beproevingen wist ik natuurlijk al, maar het was zijn lijden waardoor hij uiteindelijk kon zeggen:

... nu heb ik U gezien met eigen ogen

Met andere woorden: niet door allerlei aardse zegeningen maar door lijden heen, leren we God dieper kennen in Zijn genade en grootheid; je zou zelfs kunnen zeggen dat het de enige manier is, om God te mogen zien.

Ik hoop dat we als gelovigen allemaal de keus willen maken om die weg te gaan, die we vanuit onszelf nooit zouden kiezen, maar die uiteindelijk de grootste geestelijke zegen in zich heeft.

(dit is Job bekeken vanuit het gezichtspunt van zijn vrienden, de mensen om hem heen -

er is nog veel meer over te zeggen, wie weet komt dat een andere keer)

Van God los, de goede oplossing?

serie 'lijden' 3

Een paar dagen geleden las ik een opvallende uitspraak, in een artikel dat ging over een voorganger die in een crisis terecht kwam (dat gaat ook hen niet voorbij - en dat is op een bepaalde manier maar goed ook, want wat heb je aan perfecte voorgangers?)

Maar juist als voorganger was dat ook wel even schrikken, want je hoort andere gelovigen op het goede spoor te zetten en hoe kan je dat nog als je zelf het spoor even bijster bent? Niet gemakkelijk. Tot hij een bijzonder advies kreeg:

Laat God los! (Kan dat goed uitpakken dan?)

Ja, dat kan vreemd overkomen. God los laten en zónder Hem verder gaan. Is dat iets wat zou kunnen helpen of wordt het anders bedoeld dan het op het eerste gezicht lijkt?

Toen ik er eens over nadacht zag ik dat deze opmerking eigenlijk alles te maken heeft met God God laten zijn (waar ik het de vorige keer over had)
'Hem los laten' kun je toch ook zien als: los laten wat mijn beeld is over hoe God is en wat Hij zou moeten dóen, vooral in moeilijke situaties.
En is hier de boodschap, laat God los... Pin Hem niet vast op hoe wij vinden dat Hij wél of niet zou moeten handelen.

o-o-o-o-o-o-o-o-o

Als wij God niet begrijpen komt dat toch vaak doordat wij op een menselijke manier naar Hem kijken; we hebben een ideaalbeeld van God als Vader en vervolgens vullen we dat alles voor Hem in ... (waar ik zo mee zat, want het matchte niet met wat ik zag gebeuren) Zo moet Hij aan ons beeld en aan onze verwachtingen voldoen.

Maar Hij is geen mens zoals wij dat zijn, en Zijn gedachten zijn dan ook véél hoger dan onze gedachten.
En dit is blijkbaar het blogje van de quotes, want er komt ineens weer eentje bovendrijven die hetzelfde zegt:

Als je werkelijk gelooft dat God Go(e)d is, 

laat Hem dan de dingen doen die Hij doet!

(Hansees)

Ja, dát is ten diepste Hem los laten... en steeds opnieuw noodzakelijk. En in hoeverre ik dat loslaten kan (zag ik nu), precies zóver kan ik Hem ook vertrouwen - kan ik vertrouwen dat Hij goed is en dat Hij daarom ook weet wat goed voor óns is.
Bovenstaande quote zou ik even aan willen vullen met 'onze dingen' waarmee we Hem (en daarmee onszelf) vaak in de weg zitten:

Laat Hem dan de dingen doen die Hij doet en dwing Hem - in je gedachten of gebeden - niet tot iets anders.

En dat is het moeilijkste. Want durf ik dit, zelfs als Hij dingen toelaat die wij in de verste verte niet begrijpen en die ons pijn doen? En pijn en verdriet kunnen we moeilijk rijmen met God zelf ... mijn gevoel protesteert tegen pijn en lijden.
Toch heeft God meer met pijn te maken dan we zouden denken, want ook Hijzelf is pijn en verdriet niet uit de weg gegaan ...

Als we die twee kanten zien, dat Hij wéét waar we doorheen gaan, omdat Hij een God is die hoog boven alle situaties staat en het overziet - maar dat Hij tegelijkertijd een God is die mens is geworden en aan den lijve heeft ondervonden - en daarom ook wéét - wat het is: eenzaamheid, verdriet, pijn en lijden mee te maken ....

Dan is dat des te meer reden, om het aan te durven Hem te vertrouwen en Hem de dingen te laten doen die Hij doet.

Geen verzet meer ... en voor mij betekent dat: geen innerlijk verzet meer tegen wat ik zag en zie, wat God laat gebeuren in het leven van Zijn kinderen ...
Al is die overgave iets wat in de praktijk steeds weer opnieuw nodig is. Ik denk totdat ons leven hier voorbij is.

Nu toch even één tekst, omdat die eigenlijk hetzelfde zegt; een tekst die ik altijd al wel kende maar die ik nu weer opnieuw leer begrijpen:

Laat af .... en weet dat Ik God ben! 

Psalm 46: 11

Oftewel, laat los! Andere vertalingen zeggen: 

Staak de strijd (want dat is het!)
Geef het op
Be still - and know that I am God. 

Ja, dan daarna weten dat Hij God is. Dit 'weten' kun je ook alléén dan met je hart aanvaarden als je de strijd opgeeft.

En al is ons hart dan nog onrustig, toch kunnen we telkens weer, stil worden.

Is God niet eerlijk?

serie 'lijden' 2

Dit is mijn tweede blogje waar ik - al zoekende - iets probeer te zeggen over de vraag waarom er zoveel lijden NU is, voor gelovigen.
En dat feit op zich wist ik natuurlijk allang en had er ook wel mijn gedachten over.

Ten eerste ben ik nooit iemand geweest van 'half gedoe' wat betreft geloof en vertrouwen in God. Het was alles of niets, bijvoorbeeld bij de vraag wie Jezus is. En waren er voor mij altijd twee opties: óf Hij is inderdaad Gods Zoon en zijn claims zijn waar ... of Hij is het niet, maar dan heeft Hij wel heel veel onzin verkocht en waar blijft dan zijn betrouwbaarheid?

Op die manier keek ik ook tegen lijden en moeilijkheden aan waar ik mee te maken kreeg. Ook dan was het 'alles of niets': óf je zegt God vaarwel omdat er dingen te zwaar voor je zijn om te dragen .. geen probleem meer met Hem en daardoor geen strijd meer over de waarom vraag... Of je komt kom je tot aanvaarding, al kan het een hele lange kronkelige weg zijn vol obstakels om uiteindelijk zover te komen ....
En ik was altijd rechtstreeks voor de tweede optie gegaan, want wat zou ik zonder God moeten beginnen?

Maar nu, ineens wist ik het niet meer, en ik zwierf eigenlijk ergens tussen het alles of niets in het rond, en mijn zicht was helemaal weg (ja, later snappen we het, maar daar had ik nu niets aan!) 
Heel verwarrend allemaal en hoe kon ik uit die impasse komen...

o-o-o-o-o-o-o-o-o-o

In dit blogje wil ik een uitspraak noemen die ik hoorde in een film, een uitspraak die bij mij bleef haken. 
En als in een flits, zag ik even een ander beeld dan een Vader die zijn kinderen maar liet aanmodderen ... 

Het gaat om de tekst van een lied wat ik ken van Amy Grant, maar ik ontdekte dat de schrijver Rich Mullins is. En hij zegt in dat lied 'Doubly good to you' iets over de dankbaarheid voor al het goede wat God ons geeft. Speciaal als je iemand hebt ontmoet die je liefde en tederheid heeft gegeven. Ja, als je de persoon hebt gevonden die echt trouw is, dank dan de Heer, want dan heeft Hij je dubbel gezegend:

And if you find a love that’s tender
If you find someone who’s true
Thank the Lord
He’s been doubly good to you

De radio-interviewer in de film merkt op, dat dit wel een aardig wreed lied is voor Rich. Want terwijl hij het eigenlijk schreef voor zijn eigen huwelijk, is zijn relatie is op een pijnlijke manier verbroken, hij is weer alleen ... dus God heeft hem niet dubbel gezegend??

Hierop antwoordt Rich:

"Well, God doesn't have to be singly good to any of us.
We all have it better than we deserve so ...
we should be thankfull for what we have."

(God hoeft voor niemand van ons, zelfs niet in het enkelvoud goed te zijn...we hebben het 
allemaal beter dan we verdienen, dus ...laten we dankbaar zijn voor wat we hebben)

Hé, dat is wel een heel bijzonder gezichtspunt wat hij laat zien in zijn reactie op een haast vrijpostige vraag, die ik niet eens zou durven stellen.
Het is een blik die niet kijkt naar wat er niet (meer) is - de dubbele zegen - , maar een blik die ziet en opmerkt wie God is. Iemand van Wie wij niets kunnen eisen, want Hij is ons als mensen niets verplicht. Wat wij ontvangen in dit leven is gegeven vanuit zijn goedheid. En Hij beslist wat Hij ons, jou en mij, geeft als zegen ... 

Het was een héél andere invalshoek dan een Vader die belooft voor zijn kinderen te zorgen, maar die dat voor ons gevoel, in bepaalde gevallen héél anders zou moeten doen. 

o-o-o-o-o-o-o-o-o

Ja, het is zo, je hemelse Vader is ook God. Die zich niet bij ons hoeft te verantwoorden waarom er dingen gebeuren die niet te begrijpen zijn, en waarom het de ene gelovige voor de wind lijkt te gaan en de andere niet.
Hij geeft zijn kinderen ook niet allemaal dezelfde talenten, dezelfde omstandigheden, dezelfde uitdagingen of zegeningen...

Nee, God is niet eerlijk, Hij doet als Vader niet aan 'gelijke behandeling' ... Ieder heeft toch ook een ander pakket meegekregen in zijn of haar leven. Waar we het mee moeten doen...
Vergelijken is daarom ook niet mogelijk. Heb daar zelfs nog nooit aan gedacht, laat stáán dat ik God ter verantwoording zou roepen (terwijl ik wel wat te vergelijken heb ...)

Maar betrof het ánderen (zoals ook nu het geval was) vond ik het veel moeilijker om het grote verschil te aanvaarden dat er kan zijn in omstandigheden van gelovigen. 

Bijvoorbeeld jaren geleden toen ik al drie kinderen had, was er in mijn nabije omgeving een stel dat maar geen kinderen kreeg en toen er eindelijk een zwangerschap was, werd het kindje dood geboren. Mijn eigen baby was nog nooit zo pijnlijk levend geweest als toen...

Niet eerlijk is hoe wij als mensen tegen zo'n situatie aankijken.
Maar zoals Rich al in zijn antwoord liet zien, dat hoeft Hij ook niet te zijn, want Hij is God ... 

Ook het feit dat het de 'goddelozen' voorspoed hebben en dat juist de rechtvaardigen lijden lijkt vaak ook zo oneerlijk. Maar sinds het mis ging in het paradijs, is het leven lijden geworden. (Hier kom ik vast een andere keer nog wel op terug)

De uitspraak van Rich in de film, was een eerste aanzet om mijn verwarring over wat God allemaal toelaat in een mensenleven, wat te boven te kunnen komen. De situatie waar ik mee te maken had was nog steeds nét zo moeilijk, maar ik kon even weer een andere blik hebben op wie God is ... 

Niet dat ik daarmee al het antwoord heb gevonden - dat komt er ook niet. (Nu ook even geen Bijbelteksten over dit onderwerp, want die ken ik allemaal wel en heb ze in mijn blogs al vaker aangehaald.)

Maar het gezichtspunt dat onze hemelse Vader ook God is, was mij onverwachts en uit onverwachte hoek behulpzaam, om over 'lijden nu' na te denken.
En er een weg in proberen vinden ...

Je hemelse Vader weet het ... ?

serie 'lijden' 1

Dit blogje wordt geen gemakkelijk verhaal - een verhaal waarvan we aan het eind met een gevoel van 'ja, dat is zo!' stoppen met lezen. Nee, want waar ik het over wil hebben is iets waar niet zo makkelijk een antwoord op te geven is.
Daarom was ik er ook al heel lang mee bezig en duurde het een hele tijd voordat ik het nu eindelijk plaats als eerste van een reeks....

Ik wilde het (weer) hebben over 'lijden' omdat we er allemaal vroeg of laat mee te maken hebben. Al willen we liever de kant benadrukken dat God voor ons zorgt, toch zijn er omstandigheden waarbij het allemaal niet zo duidelijk (meer) is.

Dat je leven als gelovige niet altijd over rozen gaat was me wel bekend en daar kijk ik niet van op. Geloven in God geeft je geen garanties dat alles makkelijk en zonder problemen zal verlopen, en dan spreek ik uit ervaring. 
Toch heb ik in mijn leven meer dan eens gezien dat we ontvingen wat we nodig hadden. En al was het meestal op een andere manier dan ik dacht, er wérd voor mij en mensen in mijn omgeving gezorgd.

o-o-o-o-o-o-o-o-o

Maar ineens speelden er vragen op die ik nog nooit zó concreet heb gehad ... vragen die op me af kwamen toen bepaalde moeilijke omstandigheden mij zo raakten dat ik de zin van dat lijden wat ik zag, niet meer kon behappen. Omdat het absoluut niet te begrijpen en te volgen is, wat er in het leven van een gelovige kan gebeuren. 

Een gedeelte uit Matteus 6 wat ik daarna tegenkwam, was eerder voor mij altijd een prachtig stukje uit de Bijbel. Maar het kinderlijk vertrouwen wat eruit naar voren komt, was wel heel erg in tegenspraak met de situatie waar ik nu mee te maken had. En dit mooie stukje werd voor mij ineens 'niet te vatten'. Een heel vreemde gewaarwording. 

We zien daar Jezus met zijn discipelen in gesprek als ze bezorgd zijn over hun aardse behoeften, of daar wel in voorzien gaat worden, zoals eten, drinken, kleding...
En Hij zegt het hen daar heel simpel: "Uw hemelse Vader weet wat u behoeft". Want ook de leliën op het veld en de vogels krijgen wat ze nodig hebben en hebben jullie niet veel meer waarde?

 Je hemelse Vader weet wat je nodig hebt

En dat zinnetje sprong er ineens voor mij uit. Want God wist wat er nodig was - maar het leek teveel gevraagd. Want dat moeilijke, in mijn ogen te zware lijden ... is dat wat iemand nodig heeft?  
Het kwam mij voor dat een aardse vader allang gezorgd had dat er het een en ander geregeld werd. Zodat alles meer te 'handelen' zou zijn. 

... maar God bleef stil

Dat was iets waar ik niet uitkwam, hoe lang ik er ook over nadacht.
Je kunt bij dit moeilijke onderwerp, namelijk wel mooie gedachten hebben over later, als we zullen begrijpen waaróm er zoveel lijden is voor Gods kinderen. 

Maar wat kun je daar nu mee (terwijl je er middenin zit...)

Dat is de vraag die ik wil stellen over het onderwerp lijden nu, waar ik zo mee geconfronteerd werd.

o-o-o-o-o-o-o-o-o

De volgende blogjes in deze 'reeks' zullen gaan over wat je daarop zou kunnen zeggen. Al bedoel ik daarmee zeker niet dat ik de antwoorden ga vinden die voor ons bevredigend zijn.
Dit onderwerp leent zich niet echt tot het vinden van sluitende antwoorden en conclusies.
Maar wel wil ik er graag verder over nadenken wat voor blik je er nu op zou moeten hebben om deze moeilijke zaken enigszins te kunnen 'handelen'...
En hoop ook dat ook anderen hier iets aan zullen hebben.

Tsjechië, vakantie met contrasten

En toen waren we alweer een paar weken terug van vakantie...

Als je ervóór staat, lijkt het altijd een hele tijd, maar eenmaal enkele dagen op dreef, is het zo voorbij; je bent weer thuis voor je het weet. En behoort alles wat je hebt gezien en gedaan tot je (mooie) herinneringen.

Maar al was het een weekje, we waren wel echt weg, van de dagelijkse dingen en alle drukte... Ook even weg van het wereldgebeuren, al sijpelde er af en toe wat nieuws door. Het contrast was groot, wij hadden een mooie vredige omgeving, rust...

En viel het me op dat mensen wáár dan ook vandaan, toch allemaal dezelfde behoeften hebben; we willen in vrede leven, in veiligheid en met een dak boven ons hoofd. En ook in een vreemd land waar ik niemand ken, leven mensen net zo met elkaar als bij ons. Ze bouwen hun huizen, ze doen hun boodschappen net als wij, de kinderen gaan naar school. Kortom ze leven er net zo als wij in óns land. En hebben lief zoals wij...

Het viel me éxtra op, juist omdat het elders op de wereld oorlog en onrust is, er velen op de vlucht zijn en mensen worden afgeslacht.... 

Ja het is steeds duidelijker zichtbaar, de wereld is in de macht van iemand die het kwade met ons voor heeft. Het is steeds barbaarser en niet te bevatten wat er op zoveel plekken allemaal gebeurt.
Satan manifesteert zich nadrukkelijk, hij is nog de overste van deze wereld - dat is hij altijd al wel geweest, maar nu is het alsof hij het wil benadrukken. 

Voordat we weg gingen was er het neerstorten van het vliegtuig in de Oekraine, met de separatisten die voor niets ontzag hebben. Poetin ... 
Het conflict en de grondoorlog van Israël in Gaza tegen Hamas speelde ook net en is nog steeds niet echt voorbij... 

En ISIS is natuurlijk helemaal niet te bevatten - wat er gebeurt in Irak, en nu tot in Syrië tot aan de grens met Israël toe. Minderheden... waaronder christenen die ineens hun leven niet meer zeker zijn... Hun huizen worden krijgen een teken en ze moeten maken dat ze wegkomen. NAZI-praktijken die zomaar weer uitgevoerd worden en wie kan er wat tegen doen... 

Hele bevolkingsgroepen worden zo verjaagd en in koelen bloede omgebracht; kinderen worden onthoofd. En Amerikaanse journalisten - daarvan zijn filmpjes te zien, die ik niet wil bekijken. Duidelijk dat de mensenmoordenaar 'van de beginne' hier achter zit, de vader der leugen...

Een 'gebrandmerkt' huis van een christen in Mosul 

***********************

************

Dit gebeurt allemaal, terwijl de aarde nog steeds zo mooi is en je de schoonheid van de schepping nog op zo vele plekken op de wereld kan zien. De schepping die nog steeds getuigenis geeft dat er een God is, die alles heeft gemaakt. En nog steeds zorgt dat we hier van kunnen genieten, dat de wereld door draait, alle processen die voor het leven zorgen nog steeds werken. Dat we hier nog steeds zijn en de seizoenen doorgaan ... 

Hier bijvoorbeeld een waterval die we gingen zien, waar de kinderen langs omhoog klommen (Een waterval? Vinden we dat wel leuk? Ja dus...) en Jedidja, na iets te nat te zijn geworden, maar helemaal kopje onder ging om te zwemmen. Volgende keer maar een extra stel kleren mee nemen ...

***************

We waren ook een dag in het 'natuurgebied Ceský Ráj, ook wel het 'Boheems Paradijs' genoemd. En mooi was het, een Paradijs waar je letterlijk de grootheid van Gods schepping ziet, en oorlog en wreedheden ver weg lijken.

And if I were a painter I do not know which I'd paint
The calling of the ancient stars or assembling of the saints
And there's so much beauty around us for just two eyes to see
But everywhere I go I'm looking
(r. mullins)

***********************

**************

Ook is de geschiedenis van een land waar je maar enkele dagen bent, iets waar je zo af en toe iets van ziet. Tsjechië hoorde tot 1989 samen met Slowakije bij het Oostblok. Een tijd van onderdrukking en censuur, er Russisch werd geleerd op de scholen en Engels taboe was. Naar Amerika voor een studie, dat mocht op een gegeven moment wel, als je maar niet al te goed was, want dan was er risico dat je voor de staat verloren ging. Na de Praagse Lente probeerde men er het communisme een menselijk gezicht te geven.

En dit merkte je allemaal nog doordat de oudere mensen absoluut geen Engels kunnen maar wel eerder Duits. Ook waren er gebouwen die er vervallen uitzagen, met gebroken ramen ... een hek erom heen, als stille getuigen van die tijd die nu alweer meer dan 25 jaar achter ons ligt. En in het hotel (jaja!) waar we waren, waande je je qua entourage terug in de jaren zeventig ...

Onder de (Nederlandse) gasten van het hotel was een vrouw van Tsjechische komaf. Zij kon mooi vertellen over de geschiedenis van het land, dat vroeger een onderdeel was van een veel groter rijk. "Sissy was onze keizerin...", daar was ze trots op. Totdat bij het begin van de eerste wereldoorlog, het grote Habsburgse rijk uiteen viel.
Tsjechie werd toen (weer) een zelfstandig land en Tsjechisch weer de officiële taal, tot inval van Hitler in 1938. Toen moest er Duits gesproken worden.

Want ooit woonden er veel Duitsers in Tsjechie... één van de smoesjes die Hitler gebruikte om Tsjecho-Slowakije in 1938 te annexeren. Deze zogenaamde Sudeten-Duiters zijn bij de capitulatie van Duitsland en de vorming van het Oostblok, vrijwillig naar Duitsland teruggekeerd. Hun huizen die massaal leeg kwamen, worden nu vaak als vakantiehuis gebruikt door de Tsjechen zelf. (Die achtergrondinformatie hoor je alleen van mensen die het land echt kennen) En ik las nu dat meeste Joden uit Praag van Duitse komaf waren, en ook bijna allemaal omgebracht zijn.

Tsjechië, een land wat heen en weer geschoven is. Door de Amerikanen bevrijd in 1945 maar aan Rusland gelaten in een soort ruil. En daardoor onder onder communistisch regime gekomen.

Maar nu is er vrijheid - en mochten wij nog steeds in vrijheid er onze vakantie doorbrengen.
Al sloot Poetin de grenzen voor Nederlandse landbouwproducten en Russen die daarvan afhankelijk zijn, moeten nu op een andere manier aan voedsel zien te komen...

Ja dat (wereld)nieuws ging enigszins langs ons heen, Wij konden 's morgens zo aanschuiven bij het ontbijt en 's avonds werd ons ook het diner voorgezet. Wat een luxe!!

Zo werd het een vakantie waarin we een mooi land hebben gezien, waar men druk bezig is de infrastructuur te verbeteren, wegen opnieuw te asfalteren om mee te kunnen doen, ook voor alle toeristen die het land tegenwoordig weten te vinden ... Een land wat zoveel heeft meegemaakt in de laatste honderd jaar...

*************************

*****************

Nu zijn we weer thuis, het gewone leven met alle drukte is weer gestart. En in dit blogje deze korte impressie met duidelijk het contrast, wat zéker toen we weer bij de les waren wat betreft alle gebeurtenissen in de wereld, zo opvallend was.

Ja, we mogen en kunnen nu nog genieten van alle schoonheid op deze aarde. En eens zal alles nieuw worden. Oorlogen en wreedheden zijn dan verleden tijd. Dan zal er een Ander aan de macht zijn en de zwaarden zullen tot snoeimessen omgesmeed worden, en de oorlog wordt niet meer geleerd. (Komt dichtbij met allerlei filmpjes over terroristentrainingen!)

Het lijden van zo veel mensen dichtbij en ver weg - in chains for the gospel en in zulke ándere omstandigheden dan een vakantie, dat lijden is dan eindelijk voorbij.
Iets waar je, ook (of juist) in zo'n vredige vakantie zo erg naar kan verlangen. 

Vakantie!?

"Ik neem een paar weken vakantie". 

Het lijkt een doodnormale opmerking zo in de zomer, wanneer veel mensen erop uit trekken, om zich te ontspannen en nieuwe energie op te doen. Zeker in een tijd waar ieder zichzelf zomaar voorbij rent en veel mensen zichzelf terugvinden met een burn-out.

Toch was het niet zo'n vanzelfsprekende uitspraak als het wel lijkt. Want het was niet van iemand met een drukke baan buitenshuis, die zoals elk jaar zijn opgebouwde vakantiedagen eens even wilde opnemen. Om dan later weer uitgerust en met nieuwe energie aan de slag te kunnen gaan.

<><><><><><><><>

Het was een chronisch zieke die die wens uitte en ik kon inmiddels begrijpen hoe die werd bedoeld omdat ik al een tijdje 'meeloop' in de dingen die hij zo meemaakt in zijn dagelijks leven. Maar het is váker zo, dat men een heel verkeerd beeld heeft bij zo'n situatie.

En is de gedachte: 'zo iemand die vanwege zijn ziekte ook geen baan heeft ... die heeft het toch niet druk? Hij kan elke dag naar eigen inzicht indelen, zo laat opstaan als hij zelf wil... Eigenlijk is zo iemand altijd vrij en heeft geen verplichtingen.'
Als een soort lang weekend. Zo zou je tegen hun leven aan kunnen kijken als je niet verder nadenkt en die situatie vanuit de verte beschouwt (alhoewel ook dichterbij men het allemaal te ingewikkeld kan vinden).

Maar sinds ik een beetje achter de schermen kijk in de wereld van de chronisch zieken, zie ik hoe gecompliceerd het allemaal is. En krijg ik een soort stoomcursus waarom in de praktijk van hun leven, de zaken vaak heel anders liggen dan je denkt te weten als gezond persoon.

Vakantie waarvan?

Want hoezo altijd vrij ... iemand die chronisch ziek is en altijd pijn heeft, heeft NOOIT vrij. En dat niet alleen, hij is permanent hard aan het werk, om zijn lijf en de pijn te overleven.
Dat wat niemand ziet en dus het moeilijkste uit is te leggen - en dan nog niet gesnapt wordt.

Het betekent ook: nooit weekend; daar waar bijna de hele maatschappij op vrijdagmiddag een diepe zucht slaakt en aan twee vrije dagen begint, is dat voor de chronisch zieke geen optie. Was het maar zo, dan wist je door de weeks: 'straks op vrijdagmiddag kan ik eindelijk weer even echt mij ontspannen omdat mijn pijn even weg is (of in ieder geval gezakt tot op een acceptabel level) en daarmee mijn rare en doodvermoeiende lichamelijke klachten ook minder worden."

Dat zou nog es een weekend zijn! Maar zo is het niet, elke dag is hetzelfde in de strijd om de uren of zelfs de minuten door te komen.

Hoezo een druk leven?

Verder is het leven mét alle pijn, juist daardoor ook heel druk. 

'Maar je moet toch juist niet veel doen als je pijn hebt?' zo is dan een logische reactie van ons als leken... 

Misschien goed om daarom met een vergelijking duidelijk te maken hoe dat zit.

Stel je als gezond mens eens voor dat je ineens bepaalde klachten krijgt. Je gaat dan naar de huisarts, die doet een onderzoekje en verwijst je door. Dat betekent weer wachten op een afspraak, telefoontjes plegen. 'Prikt u eens even bloed en laat een foto maken...' En als er dan niet echt wat uitkomt ga je toch verder op zoek. Je kijkt es op internet, maakt weer opnieuw een afspraak ...

Je bent zo weer een paar weken verder. Met die ene vervelende klacht. Wat een gedoe!

Een chronisch zieke heeft een scala aan klachten (die niet keurig op hun beurt wachten maar allemaal door elkaar lopen) die zoveel last en pijn veroorzaken dat je het niet kunt negeren. Het zijn de zogenaamde systeemziekten die ervoor zorgen dat je hele lichaam ontregelt is en die steeds weer voor nare verrassingen zorgen.

 
Dit alles maakt dat hun leven heel druk is en bol staat van verplichte bezoekjes naar wéér de huisarts en allerlei specialisten. Want ook bij hen spookt het door het hoofd wat er aan de hand zou zijn en willen ze graag uitsluitsel - en moet je voor de ene klacht naar die specialist maar voor een andere klacht weer naar een andere (ja, komt u nog maar een keer terug ... en: zoekt u maar een goede arts voor dit en dit, want wij kunnen niet echt wat voor u doen...)

En helaas 'moet' het allemaal, het kan niet anders. Maar het is doodvermoeiend om altijd maar weer met je lichaam bezig te moeten zijn. (En dan laat ik de normale bezigheden en verplichtingen die er natuurlijk ook nog zijn, nog buiten beschouwing)

nu even niet ....

Toch graag ... vakantie!

Vandaar dat dan toch de verzuchting kan komen waar ik dit blogje mee begon: 'Oké, ik ga vakantie houden. Ik lees en denk niet meer over ziektes en klachten die ik heb. Ik plan deze paar weken geen doktersconsult, ziekenhuisbezoekjes enzovoort ... Eigenlijk doe ik het gewoon een paar weken zónder. 

Ik doe even gewóón zoals andere mensen. Probeer alles wat met ziektes te maken heeft te negeren of praat er in ieder geval even niet meer over. 

Ik onderneem een 'dagje uit' - sowieso een (in)spannende aangelegenheid maar ik wil het zo graag - al kan ik het allang niet meer. (Want als ik alles naliet wat ik écht niet meer kan, dan bleef ik de hele dag in bed en was mijn leven allang opgehouden.)

Dus doe ik het onmogelijke ook al ben ik helemaal kapot na die geweldige dag. En al geniet ik geweldig, voel ik ze al aankomen, the day(s) after ... en realiseer ik me weer hoeveel energie de meest normale dingen me kosten.'

Maar lukt het ook?

Waar een gezond mens niet eens bij nadenkt maar gewoon dóet, bestaat alles wat je als zieke bijvoorbeeld op zo'n dag nog doet, uit een constant afwegen hóe en óf dit wel lukt - en zo meteen moet je weer dat ...
En merk je (in je zelf georganiseerde vakantie van dokters en ziekenhuizen) dat het een mooi idee is: gewoon gaan leven en dingen doen, plannen maken, en dat het misschien éventjes zo lijkt, maar het eigenlijk niet meer lukt.
Omdat je ziek bent ... en je misschien van dokters en ziekenhuizen even vakantie kan nemen, maar van je zieke lijf nooit.

En dat jijzelf alleen degene bent die beslist dat je déze dag of dit moment niets kan, maar de volgende dag wél wat doet (al voel je je er eigenlijk ook niet toe in staat).

En dat het zo mooi zou zijn als mensen dat gewoon zouden accepteren; dat je als chronisch zieke zelf het heft in handen hebt om je leven te leiden hoe jij dat zelf - meestal alleen op je wilskracht - (nog) kan.

<><><><><><><><>

Hier dacht ik aan, omdat ik volgende week wél echt met vakantie ga. We stouwen de auto vol, stappen in en gaan acht dagen naar Tsjechië.
Even helemaal weg lijkt echt zo'n reclamekreet maar heeft voor mij een nieuwe betekenis gekregen. Omdat ik écht even helemaal weg kan uit mijn normale omgeving en situatie waar ik dagelijks in zit.

Ik kan genieten van een andere land en een gebied wat ik niet ken. Hoef nergens meer aan te denken waar ik me normaal druk om moet maken.
En ... kan dit doen zonder pijn die je zo beperkt en die je altijd meedraagt bij wat je ook doet - zelfs als je op je buitenlandse vakantieadres bent ...

Zoals ik in een vorig blogje zei, is het goed dat ik erbij nadenk dat bijvoorbeeld deze vakantie niet vanzelfsprekend is. Omdat er velen zijn die dat niet meer zo kunnen: daar genieten van de natuur ... van Gods schepping, als figuranten in een schilderstuk wat Hij heeft gemaakt ...

Gods schepping geschilderd

             Korenveld en bergen - Vincent van Gogh ca 1889

Ja alles wat ik zo heb mee-beleefd de afgelopen tijd, heeft mij méér oog gegeven en méér dankbaar gemaakt voor de mensen om mij heen, voor alles wat ik heb ... met minder de blik op wat er niet is, en wat er niet meer kan, op alles wat me eigenlijk teveel is.

Een dankbaarheid en andere kijk op het leven die ik heb gekregen juist door iemand te leren kennen die mij welkom heeft geheten in die zo ándere wereld, de wereld van de chronisch zieken.

Bóvenal heb ik Gods liefde en genade dieper en rijker gezien dan bij alle gezonde mensen en in alle succes wat we menselijk gezien in ons leven kunnen hebben ...
En dat is genade en de grootste winst die een mens kan ontvangen.

Hoe lang nog ...

Een vraag die in deze dagen bij veel mensen op komt: Hoe lang nog... voordat aan alles wat hier op aarde aan verdriet en dood is, voorbij zal zijn. Zeker bij de vele mensen die geliefden hebben verloren bij de tragisch vliegtuigcrash in de Oekraïne - door een bewuste daad om met een raket een lijnvliegtuig met zoveel mensen aan boord neer te halen ...

Deze dagen doen me terugdenken aan de dagen na het drama op Tenerife in de jaren '70 waar bij een botsing van taxiënde vliegtuigen, ook zeer vele doden vielen. Toen lazen we de krant op school in de aula met de vele rouwadvertenties, waar overal een verhaal achter school (ik weet het nog precies) en een meisje die we kenden in één klap haar ouders verloor.
Nu komt het allemaal extra dichtbij door de filmpjes en verhalen op internet van mensen die hun familieleden en geliefden moeten missen; je ziet zo echt de menselijke drama's achter de namen... 

Veel kan en wil ik er verder niet van zeggen maar zie wel hoe de schepping met al haar bewoners wacht ... En de zonnebloem op de foto te midden van de puinhopen, is als het ware het symbool voor dat verlangen naar de zon der gerechtigheid die eens op zal gaan. Dat is wat we mogen weten en de gebeurtenissen in deze dagen laten ons er des te meer naar uitzien.

Want het is niet alleen de vliegtuigcrash maar ook het conflict tussen Israël en Hamas met de grondoorlog in Gaza - nodig om de terroristen daar aan te pakken zodat er geen raketten meer op onschuldige burgers worden afgevuurd.
En het is de oorlog in Syrië, de vervolgingen in Noord-Korea, het maar voortdurende geweld in Afrika en zo voort...

De oorzaak van al de conflicten in de wereld is haat ... in de mensen geplant door de duivel zelf, 'de leugenaar en mensenmoorder van de beginne' zoals er in de Bijbel staat. Daarom halen rebellen in de Oekraïne een vliegtuig neer en schreeuwt de leider van Hamas tegen de Joden: We desire death as you desire life... En Golda Meir formuleerde het zo: we hebben alleen vrede met de arabieren wanneer zij hun kinderen méér liefhebben dan dat ze ons haten...'
En het geldt ook in andere situaties want als de liefde niet overwint, dan kunnen we het vergeten en blijft gerechtigheid en vrede een utopie.

:

Ook de rebellen in de Oekraïne hebben alleen hun eigen doel voor ogen en dat heiligt blijkbaar alle middelen - nu met bijna 300 doden als gevolg.
De politiek met de verschillende wereldleiders, lijkt er nu alles aan te doen om de onderste steen boven te krijgen maar één ding is zeker, vrede zal via de weg van de menselijke regeringen niet tot stand komen, al doen we er nog zo ons best voor. Als de harten niet veranderd worden zal er geen blijvende vrede mogelijk zijn.

Het is mijn gebed dat ieder die nu in diepe rouw is getroost wordt. En zij (en vele anderen) op zoek gaan naar de zin van het bestaan. En wel op zo'n manier dat dit verdriet en lijden hen God laat vinden - en hen zo 'diep in de armen van hun redder drijft' zoals ik net gisteren in een citaat las. Want dan alleen heeft verdriet en lijden 'zin', als er áchter een hoger doel duidelijk wordt ... en las ik verder:

 "God is not just showing up after the trouble and cleaning it up. He is plotting the course and managing the troubles with far-reaching purposes for our good and for the glory of Jesus Christ.” (John Piper)

Hij, Jezus Christus geeft namelijk ware vrede en Zijn heerlijkheid (waar vele gelovigen nu voor lijden) zal ooit zichtbaar worden. Wanneer Hij als de Zon der gerechtigheid uiteindelijk óók zorgt voor ware vrede hier op aarde. 
De vrede waar iedereen, zeker in dagen als deze, zo naar uit ziet...

Refrein:

How long before You drench the barren land
How long before we see Your righteous hand
How long before Your name is lifted high
How long before the weeping turns 

to songs of joy
[...]
How long before Your glory lights the skies
How long before Your radiance lifts our eyes
How long before Your fragrance fills the air
How long before the earth resounds 

with songs of joy

Liever genieten?

Laatst had ik het met iemand over oude liederen van Johan de Heer die eigenlijk niet zoveel meer worden gezongen. Maar geef mij een regel van een oud lied en negen van de tien keer zing ik zo verder. Wat je vroeger hebt geleerd blijft je blijkbaar altijd bij, tenminste is dat bij mij het geval. 

Al wist ik vaak bij bepaalde liederen absoluut niet wat ik nu zong.. (en dan gaat het over het begrijpen van de tekst...)

Maar ook bij teksten die qua Nederlands niet zo ingewikkeld zijn, daarvan wil het niet zeggen dat je dan al ten diepste beseft wat er bijvoorbeeld bedoeld wordt bij een zin als 'Glorie, glorie, halleluja. 'k Leg mijn 'al' aan Jezus voet... (In tegenwoordige taal: Ik leg alles van mij, aan de voeten van Jezus.)
In enthousiasme en liefde voor de Heer is het zeker gemeend en meende ik het vroeger ook echt, maar hoevér het strekt... Ook kun je heel blij zijn als je de beslissing hebt genomen om Jezus te volgen - no matter what! Maar toch, dan begint het pas. 

Want het leven als christen is niet alleen 'halleluja'! Er is namelijk ook iemand die er alles aan zal doen zodat jij NIET alles aan Jezus' voeten legt - al was je dat heilig van plan! - en dat het volgen van Hem ook zeker niet vanzelf zal gaan.

Zoals ik vorig jaar bij een doopdienst hoorde: "Welkom in de strijd!'.

Ook Petrus zei het trouwens al: Kijk er niet van op alsof je iets vreemds overkomt, als je beproefd wordt... 

Het is blijkbaar een logische zaak voor een volgeling van Jezus dat er strijd en beproeving is - met in het achterhoofd de tegenstander die ons dwarsboomt, heel duidelijk. 

Een gelovige met een leven wat gladjes verloopt..? Het kan natuurlijk, en ik heb vaak gedacht dat die gelovigen waar alles goed loopt, hele 'perfecte' gelovigen zijn die waarschijnlijk al veel minder zondigen dan ik nog doe.
Of zijn zij misschien niet interessant genoeg voor de duivel om tijd aan te besteden...?

Moeilijkheden en problemen die we als gelovigen tegenkomen, ik wil ze zeker niet verheerlijken, maar het zijn wel de dingen waardoor we gevormd worden - als we toestaan dat ze ons vormen. In je relaties met anderen, huwelijk of gezin, je baan, de gemeente waar je naartoe gaat, in ziekte of andere zware omstandigheden ... noem maar op...

Ik heb ervaren dat het gebruikt wordt zodat je kan groeien in je geloof, omdat het je leert af te zien van jezelf en je eigen verlangens... En dat wat je meegemaakt en geleerd hebt, zelfs jaren later weer opnieuw gebruikt kan worden - en dan ineens voor iemand anders die op je weg komt... (en ook weer voor jezelf)

Al zeg ik menselijk gezien ook: "Oh, Jezus volgen wil ik wel, maar als dat strijd en lijden gaat kosten... dat is moeilijk en wie weet wat er allemaal op mijn pad zal komen." En kwamen er dingen die ik ook nooit had kunnen denken.

Ten diepste zijn we bang voor lijden en gaan het zoveel mogelijk uit de weg. We genieten liever, het toverwoord van deze tijd. (En voordat we het weten doen we zomaar mee aan die hype...) Meer liefde voor genot (dan voor God) - in de laatste dagen is het één van dé kenmerken. 
Maar als je je leven aan de Heer hebt gegeven en die wens uit je hart komt, je 'al' aan zijn voet te leggen, dan zullen beproevingen je niet bespaard blijven.

Satan hoopt dan dat we afhaken maar het mooie is, dat door erin te volharden, Jezus zichtbaar wordt in ons leven... En wordt lijden zo een test om vol te houden, Zijn handen en voeten te zijn.

Als je nooit iets moeilijks meemaakt en je zoveel mogelijk geniet in het hier en nu - omdat dat toch ook mag... (en natuurlijk, ik geniet ook van mooie dingen in het leven ...) Als je de Heer zelf er niet bij betrekt, dan kijk je eigenlijk niet verder dan alles wat er onder de zon geschiedt, zoals Prediker het noemt... - die al adviseerde te genieten van het leven, want het is zomaar voorbij...
En je bent vast wel blij gered te zijn. Zondags is er de samenkomst en misschien door de week ook nog een keer; we hebben het goed met elkaar, maar verder ..
Is dat wat de bedoeling is?

Het is niet populair, maar als God ons er toe roept, laten we dan niet voor de test van het lijden weglopen. Dan kun je ook een getuigenis zijn naar anderen toe, van trouw en gehoorzaamheid.
Echt genieten wordt dan: de vrucht zien die er dan groeit, ten dienste van de ander.

Maar bovenal zal God van die vrucht kunnen genieten...
Omdat de Here Jezus iets meer zichtbaar is geworden op aarde, daar waar het zo hard nodig is...
En als het kan, door mij en jou, door óns heen.

Onze opdracht in de 'laatste tijd'... :
(Petrus in zijn eerste brief, hoofdstuk 4)

7 Het einde van alle dingen is nabijgekomen. Komt dus tot bezinning en wordt nuchter, 

opdat u kunt bidden. 

8 Heb bovenal bestendige liefde naar elkaar toe, want de liefde bedekt tal van zonden. 

9 Weest gastvrij naar elkaar toe, zonder morren.

10 Dien elkaar, een ieder naar de genadegave, die hij ontvangen heeft, 

als goede rentmeesters over de velerlei genade Gods. 

11 Spreekt iemand, laten het woorden zijn als van God; 

dient iemand, laat het zijn als uit kracht, door God verleend,

14 Indien u door de naam van Christus smaad lijdt, bent u zalig, 

omdat de Geest van de heerlijkheid en de Geest van God op u rust. 

15 Laat dus niemand van u moeten lijden als moordenaar, of dief, 

of boosdoener, of als een bemoeial. 

16 Indien hij echter als christen lijdt, 

 schaam u niet, maar verheerlijk God onder die naam.